• Profesionales del SNS-O, NASERTIC y Navarrabiomed colaborarán en la convocatoria IMPaCT del Instituto Carlos III, en las áreas de Medicina Genómica, Medicina Predictiva y Ciencia de Datos
   

Profesionales del Servicio Navarro de Salud-Osasunbidea (SNS-O), NASERTIC (Navarra de Servicios y Tecnologías y del Centro de Investigación Biomédica Navarrabiomed participarán en tres programas de la convocatoria para impulsar la Infraestructura de Medicina de Precisión asociada a la Ciencia y Tecnología (IMPaCT), puesta en marcha por el Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), y que tiene como objetivo fomentar la medicina de precisión.

Los tres programas promovidos dentro de esta iniciativa son Medicina Genómica, Medicina Predictiva, y Ciencia de Datos.

La convocatoria para impulsar IMPaCT constituye el primer paso de la nueva Estrategia Española de Medicina Personalizada y cuenta con una dotación de 25,8 millones de euros. El Instituto de Salud Carlos III (ISCIII), organismo dependiente del Ministerio de Ciencia e Innovación, promueve esta iniciativa en torno a estos programas.

Permitirá avanzar en la implantación de la medicina personalizada de precisión en España, a través de la generación de información genómica, su integración con la información clínica y de factores ambientales para mejorar el diagnóstico, el tratamiento y la capacidad de predicción de las enfermedades y conseguir de este modo una medicina más segura, eficiente, preventiva y predictiva.

En este sentido, se propone crear nuevos centros de secuenciación masiva, de análisis de datos y biobancos e impulsar el desarrollo de nuevas técnicas de computación, procesamiento de datos y de modelos que mejoren la explotación e interoperabilidad de los sistemas existentes para configurar una infraestructura de servicios con capacidad para dar soporte a los sistemas nacionales de salud y con la potencialidad de participar en proyectos internacionales.

Desarrollo de los programas y participación pública en Navarra

El primero de los tres, el Programa de Medicina Genómica, desarrollará una red de cinco centros de referencia de análisis genómico, uno de ellos en Navarra. Desde la Comunidad foral se  ha establecido una alianza entre el Complejo Hospitalario de Navarra, Navarrabiomed y NASERTIC. Ángel Alonso, responsable de la Unidad de Medicina Genómica de Navarrabiomed y coordinador del Comité Técnico de la Estrategia Interdepartamental de Medicina Personalizada del Gobierno de Navarra, liderará la participación pública navarra.

Además, se establecerá un grupo de expertos clínicos y, en total, contará con la participación de 38 centros de todas las comunidades autónomas: 25 hospitales y 13 centros de investigación y universidades, entre ellas la Universidad de Navarra. La coordinación recaerá en Ángel Carracedo desde el CIBER de Enfermedades Raras (CIBERER) y contará con una financiación de 7,24 millones de euros.

De esta forma, Navarra se convierte en una de las 5 “capitales de la genética” a nivel nacional por la apuesta del Gobierno Foral por el Centro de Secuenciación Masiva y Supercomputación de NASERTIC. Desde la empresa pública se realizará la secuenciación de los genomas y exomas procedentes de pacientes de Navarra, Cantabria, País Vasco y La Rioja. Además, en coordinación con otros cuatro centros de secuenciación (CRG-CNAG, Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica, CIBERER y Fundación Progreso y Salud) y hospitales y centros de investigación de toda España, se implementarán los protocolos y estándares de análisis, interpretación y diagnóstico de pacientes con enfermedades raras y cáncer, el estudio de marcadores para fármacos de alto impacto terapéutico y los modelos de acceso a los datos y el marco ético y legal con el fin de avanzar en la elaboración de un plan Nacional de Medicina Genómica.

El Programa de Medicina Predictiva tiene como fin la creación y mantenimiento de una cohorte poblacional (grupo que forma parte de un ensayo clínico o estudio al que se observa durante un período de tiempo), donde se integren datos clínicos, epidemiológicos y biológicos.

Se prevé que participen un total de 21 instituciones entre hospitales y centros de investigación de toda España y estará coordinado por Marina Pollán desde el CIBER de Epidemiología y Salud Pública (CIBERESP). Navarra participará desde Atención Primaria del Servicio Navarro de Salud – Osasunbidea y lidera el equipo Patricia Palacios.

Este programa, al igual que el anterior, estará gestionado a nivel nacional por el Consorcio Centro de Investigación Biomédica en Red (CIBER) y contará con una financiación de 14 millones de euros.

El Programa de Ciencia de Datos creará y mantendrá un sistema de recogida, integración y análisis de datos clínicos y moleculares. Participarán 47 instituciones, con cobertura en todas las comunidades autónomas con institutos de investigación sanitaria acreditados, y colaborarán empresas, fundaciones, universidades y centros de investigación y contará con una financiación de 4,55 millones.  La iniciativa estará coordinada por Alfonso Valencia, desde el Barcelona Supercomputing Center – Centro Nacional de Supercomputación (BSC–CNS).

El programa se gestionará en Navarra desde la Unidad de Bioinformática Traslacional de Navarrabiomed y al frente de la iniciativa se situará su responsable, David Gómez-Cabrero. Además, participarán profesionales de NASERTIC, de la Unidad de Metodología de Navarrabiomed, del Departamento de Salud y del Departamento de Universidad, Innovación y Transformación Digital del Gobierno de Navarra.

En total más de 100 instituciones de todas las comunidades colaborarán en la ejecución de los tres programas de la convocatoria IMPaCT.

• Teknologiari esker, pertsona baten genoma osoa aztertu daiteke 24 ordutan eta gaixotasun hereditarioak edo genetikoak eragiten dituzten mutazioak identifikatu

Nafarroako Lehendakari Maria Chivitek Foru Komunitateko Sekuentziazio Masiboko lehen Zentroa inauguratu du gaur arratsaldean, Espainiako Gobernuko Ikerkuntzako idazkari nagusia den Rafael Rodrigok emandako inaugurazio-hitzaldia izan duen ekitaldian.

Zentroa NASERTIC enpresa publikoaren instalazioetan aurkitzen da, eta Medikuntza Pertsonalizatuko Departamentuarteko Batzordeak bultzatu du; Espainia osoan, horrelako gaitasuneko bigarren zentro publikoa izango da.

Lehendakariak azpimarratu du medikuntza pertsonalizatua “Nafarroako Gobernuko suspertze sozial eta ekonomikoko proiektu ezberdinen euskarri diren bektoreetako bat dela”; proiektu horiek Nafarroa Suspertu Planean jasotzen dira, eta Europako funtsen nahiz lankidetza publiko-pribatutik sortutako ekimenen finantzaketa eskuratu nahi dute. 

Chivite “lidergo publikoaren mende dagoen abangoardiako medikuntzaren” alde agertu da, erakundeek konpromisoa hartu behar baitute “ahalik eta pertsona gehienentzat ahalik eta ongi handiena lortzeko”. Era berean, proiektu hau posible egiten duten taldeen inplikazioa azpimarratu du, Nafarroako osasun-sistemaren indarra eta bikaintasuna gogoratzearekin batera, zeren, “pandemian zehar tenkatua izan bada ere, salbuespenezko profesionalak dituela erakutsi du”. Nafarroa osasun-arloan bikaintasuneko lurraldea dela azpimarratu du Lehendakariak, eta “honako hau bezalako proiektuei esker, medikuntzaren abangoardian egoten jarraituko du etorkizunean”.

Bestalde, Rafael Rodrigok honela adierazi du: “gizartearen, ekonomiaren eta osasunaren berreraikitze-fase honetan, inoiz baino garrantzitsuagoa da medikuntza egiteko modu berri bat bultzatzea, ezagutza zientifikoarekin eta dagoen informazio guztia ustiatzeko gaitasunarekin lotuta, osasun-sistemaren kalitatea eta eraginkortasuna areagotzeko”. “Ikuspegi horrek medikuntza seguruagoa, eraginkorragoa, prebentiboa eta prediktiboa lortu nahi du”; “gaur inauguratzen den bezalako zentroak funtsezko piezak dira medikuntza pertsonalizatuaren eremuan egiten ari garen bidean”, adierazi du.

Programa

Ekitaldia online nahiz formatu presentzialean egin da enpresa publikoan bertan, eta hasiera honako hauek eman diote: Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko kontseilariak, Juan Cruz Cigudosak; Osasun Departamentuko kontseilariak, Santos Indurainek; eta Garapen Ekonomiko eta Enpresarialeko kontseilariak, Manu Ayerdik. Gainera, NASERTICeko Medikuntza Pertsonalizatu eta Laborategietako zuzendaria den Gonzalo Rodriguezek bisita gidatua egin du instalazioetan barrena zuzenean, modu birtualean.

Ekitaldian, bi mahai-inguru eta hiru hitzaldi garatu dira. Nasertic-eko zuzendari kudeatzailea den Iñaki Pinillos mahai-inguru hau moderatzeaz arduratu da: Nola osatzen dugu ekosistema bat Medikuntza Pertsonalizatuaren inguruan?. Bertan, hizlari ezberdinek esku hartu dute hainbat erakunderen izenean; tartean, Illumina enpresa, Analisi Genomikoaren Zentro Nazionala (AGZN), Aurrerapena eta Osasuna Fundazioa eta NASERTIC bera.

Zehazki, genomikak ikerketan duen eginkizunaz eta Medikuntza Pertsonalizatuaren esparru estrategikoaren oinarri izan behar duten printzipioez aritu dira hizketan, edota industria-ehunak Medikuntza Pertsonalizatuaren ekosisteman izan behar duen paperaz ere bai, beste alderdi  batzuen artean.

Bestalde, “Medikuntza Pertsonalizatuaren aplikazio klinikoak eta Europako proiekzioa” mahai-ingurua Nasertic-eko Berrikuntza eta Kultura Enpresarialeko zuzendaria den Toya Bernadek moderatu du, eta honako hauek bezalako erakundeen ordezkariak hartu dute parte: Navarrabiomed – NOG, CIMA Lab Diagnostics edo Barcelona Supercomputing Center.

Oraingoan, praktika hori osasun-arloan integratzeko moduaz eta, horretarako, ospitaleek, ikerketa-zentroek eta unibertsitateek betetzen duten paperaz hitz egin dute. Halaber, Medikuntza Pertsonalizatuaren aldeko apustuak COVID-19ak eragindakoaren antzeko etorkizuneko krisietan izan dezakeen inpaktuaz aritu dira. 

Ikerketako Idazkari Nagusia den Rafael Rodrigoren inaugurazio-hitzaldiaz gain, beste bi hitzaldi izan dira. Santiago de Compostelako Unibertsitateko (SCU) Legezko Medikuntzako katedraduna eta Medikuntza Genomikoaren Galiziako Fundazio Publikoko zuzendaria den Ángel Carracedok Medikuntza Pertsonalizatuaren Translazioa jorratu du; Eupako Batzordearen Espainiako Ordezkaritzaren zuzendari Francisco Fonsecak, berriz, Europako Digitalizazioak munduko testuinguruan duen erronkari buruzko gogoeta egin du.

Sekuentziazio Masiboa

Gizaki bakoitzaren genoma 3.000 milioi elementuz (oinarriak) osatuta dago, eta paregabe egiten dute. Oinarri horietako bakoitzaren aldaketak (mutazioak deituak) eragin ditzake pertsonak dituen gaixotasunak edo etorkizunean izan ditzakeenak. Sekuentziazio masiboak pertsona baten genoma osoa aztertzeko aukera ematen du 24 ordutan eta gaixotasun hereditarioak edo genetikoak eragiten dituzten mutazioak identifikatzeko aukera ere bai (adibidez, fibrosi kistikoa edo herentziazko minbizi ezberdinak).

Sekuentziazio Masiboaren Zentroa Illumina NovaSeq6000 sekuentziadoreak osatzen du; hau da, sekuentziazio genomikoaren proiektuak azkar, modu eskalagarrian eta ekonomikoan egiteko abiadura eta gaitasuna ematen duen azken belaunaldiko ekipoak.

Illumina NovaSeq6000 sekuentziadorea erosteko, Garapen Ekonomiko eta Enpresarialeko Departamentuak egindako 2 milioi euroko inbertsioari esker, Sekuentziazio Masiboko Zentroa jarri da abian. Azpiegitura Nasertic-eko superkonputazioko klusterrak (HPC) osatzen du; gainera, NASERTIC-eko plantillan Gonzalo Rodriguez doktorea sartu da Medikuntza Pertsonalizatu eta Laborategietako zuzendari bezala.

Zentro honekin, Exekutiboaren asmoa da Nafarroa erreferente bilakatzea genomikaren eta Medikuntza Pertsonalizatuaren arloan, horrek Nafarroako industria-sektorea indartzen, arlo horretako ikerketa sustatzen eta gizartearen osasuna eta ongizatea hobetzen lagun dezan.

Ildo berean, Osasun Departamentuak, proiektuak berrikuntzan egiten duen apustu garrantzitsua eta garapen ekonomiko eta sozialaren motore gisa duen potentziala azpimarratzeaz gain, izateko haren azken arrazoia eta helburua nabarmentzen ditu; hain zuzen ere, pertsonen bizitza hobetzea. Departamentuarentzat, Sekuentziazio Masiboaren Zentroa garrantzitsua da Medikuntza Pertsonalizatuaren aldeko apustuan, eta Nafarroari aukera emango dio erreferentziazko espazioa eta espazio berritzailea izateko, eta horren eraginak, beharbada, mugak gaindituko ditu. Era berean, ekitatearen, etikaren, eraginkortasunaren eta iraunkortasunaren ikuspegitik, pazienteen diagnostiko eta arretarako onuragarria izango dela uste du.

“NAGEN 1000” is a Spanish regional pilot study to incorporate recent advances in cutting edge genomic research technology (Whole Genome Sequencing) into the real clinical practice.

The “NAGEN 1000” study targets mainly rare-disease patients and their families. The field of rare diseases is closely linked to Personalised Medicine: A specific diagnosis and treatment is needed for a small group of patients, or even for an individual person. In addition to providing answers about rare diseases, the whole genome data of the NAGEN 1000 study addresses the area of personalised prevention by analysing genetic factors that are connected to the risk for serious preventable diseases. In addition, the analysis of pharmacogenomic variants allows first insights into the kind and dosage of certain drugs that are tolerated by the individual person, which allows a more personalised treatment with lower adverse effects.

“NAGEN is an implementation project with the main goal to speed up the transfer of the extraordinary scientific advances in the field of genomics to the bedside of the patients.”

Angel Alonso, Director of Project NAGEN 1,000

This project addressed the difficulties encountered for this implementation and provided innovative solutions to overcome the main barriers for genomic medicine progression, i.e. healthcare workforce education and public empowerment, optimized use of available infrastructures and resources, adaptation of pre-existing electronic health records, provision of big data analysis, ICT innovations, and ELSI regulations.

With an expected recruitment of 1,000 rare disease patients and their relatives, NAGEN has already provided complex genetic diagnoses for one third of the participating families, found transcendental genetic variations related to personal and reproductive risk to serious preventable diseases in 1 out of 20 enrollees, and identified a mean of 3.5 actionable pharmacogenomic variants, providing a base for a more efficient, less toxic drug prescription, in 100% of participants.

“Once we learnt about the cause of our son’s condition, we understood all those symptoms we’ve never been able to interpret. I’m now optimistic about the future; this opens the door to gene therapy; it is very expensive and it may be still in its infancy, but…who knows?...”

Paco, father of a participant patient in NAGEN 1,000.

Further, strong candidate genomic findings, potentially explaining patients’ diseases, have been found in an additional 40% of the cohort, paving the way for new diagnoses to come and collaborative research projects in the future.

“In my family everyone had Parkinson’s disease: my grandpa, two aunties, my dad, two of my brothers. Suddenly I noticed some trembling and stiffness and I thought: Will I have Parkinson’s too? Having the genetic answer has brought a lot of reassurance to us; now we know and can live within our circumstances.”

Mari, NAGEN 1,000 patient.

"NAGEN 1000” illustrates how translational research and innovation in the field of genomics and personalised medicine (PM) is already delivering benefit to real patients and it was awarded as a Best Practice in Personalised Medicine by ICPerMed in 2018.

“To Navarrabiomed leading the NAGEN strategy since 2017 has been a wonderful opportunity to show how a research center can directly improve the care given to patients in the health system.”

Iñigo Lasa, Director of Navarrabiomed, Biomedical Research Center.

Significantly, it resulted in setting the new Genomic Medicine Unit of Navarrabiomed and its NAGEN strategy which has now raised €6Mio for 3 R&D projects on PM over the last 4 years. NAGEN became an exemplar practice for the Spanish Senate Initiative for a National Strategy on Genomics and PM (2018), and has given rise to the launch of the Navarra Government Strategy on Personalised Medicine announced in November 2019.

Nafarroan 1500-2500 pertsona inguruk du hiperkolesterolemia, eta horietatik %20ak baino gutxiagok ez daki baduenik. Arazo koronarioen %22aren kausa dela uste da, eta horietako gehienak saihestu daitezke diagnostiko goiztiarra  eta tratamendu egokia eginez gero. Modu horretan, bi alderdiak hobetze aldera, Navarrabiomed ikerketa biomedikoaren zentroak NAGENCOL izeneko proiektua abian jarri du, hiperkolesterolemia duten gaixoen banako diagnostiko eta tratamendurako genoma osoaren analisia ezartzeko helburuarekin. Proiektua NAGEN izeneko estrategia orokorrean sartzen da, Nafarroako Osasun Zerbitzuan - Osasunbidean medikuntza genomikoa ezartzea xede duenean. 

Gaur egun, hiperkolesterolemia arazo handia da osasun publikoarentzat; izan ere, tratatu gabeko gaixoen bizitza 25 urte gutxitu daiteke, eta uste da portzentaje altu batek (%50) 55 urte bete aurretik infartua izateko arrisku handiagoa duela. NAGENCOLek arazo hori jorratzen du, datu genomikoen erabilera sakona egiten duen eredu berria eskainiaz, eta, beste datu kliniko eta demografiko batzuekin alderatuta, gaixo bakoitzari banako tratamendua erraztea du helburu.
Nafarroako osasun publikoaren proiektu handi hori finantzatzeko bi milioi euro jartzen ditu Garapen Ekonomikoko Departamentuak - Nafarroako Gobernuaren Industria, Energia eta Berrikuntzako Zuzendaritza Nagusiak, eta Genomika eta Medikuntza Aurreratuaren (GEMA) erronkaren eta S3 Espezializazio Adimentsuaren Estrategiaren esparruan.

NAGENCOLen jarduera profil kliniko, zientifiko -tekniko eta ikerketa-arloko bost bazkide estrategikok osatutako kontsortzioak kudeatzen du, eta tartean hauek aurkitzen dira: Nafarroako Ospitale Gunea, NASERTIC, TRACASA INSTRUMENTAL SL eta Navarrabiomed azterketaren erakunde lider gisa. Proiektuaren zuzendaritzaz Ander Ernaga eta Juan Pablo Martinez doktoreak arduratzen dira, Nafarroako Ospitale Guneko Endokrinologia Zerbitzuko espezialistak. 

NAGEN estrategia

2016az geroztik, Navarrabiomed da NOZ-Oko Medikuntza Genomikoaren Nafarroako Estrategiaren (NAGEN) burua. Orduz geroztik, eta Nafarroako Gobernuaren laguntzari esker, zentroak bi proiektu estrategiko garatzea bultzatu du: NAGEN 1000 (medikuntza pertsonalizatuan 2018ko ekimen onena bezala saritutako azterketa) eta PharmaNAGEN proiektua.

Bi ekimenak, NAGENCOLekin batera, NOZ-Oko laguntza-zirkuituan beharrezko azpiegiturak jartzen laguntzen ari dira, genoman dagoen informazioa gaixotasunen diagnostikorako eta tratamendurako metodo gisa erabili ahal izatearren. 

• Navarrabiomed buru den partzuergo batek abangoardian kokatuko du Foru Komunitatea doitasunezko medikuntza pertsonalizatuan

Nafarroako Ospitaleguneak "NAGEN: 1000 Genoma Nafarroa Proiektua" (NAGEN 1000) aurkeztu du gaur goizean. Ekimeneko burua Navarrabiomed ikerketa biomedikoko zentroa da, eta bere helburua da Nafarroako osasun-sare publiko osoan giza genoma aztertzeko teknologiarik abangoardistena erabiltzea. Horretarako gaixotasun arraroak eta zenbait minbizi dituzten Osasunbideko pazienteen eta haien senideen 1.000 genoma aztertuko dituzte.

Aurkezpen ekitaldian besteak beste hauek parte hartu dute: Antonio Merinok, Nafarroako Ospitaleguneko kudeatzaileak; Ana Vicentek, Nafarroako Gobernuko Industria, Energia eta Berrikuntzako Zuzendaritza Nagusiko I+G+b zerbitzuko buruak; Angel Alonsok, NAGENeko zuzendariak eta Iñaki Pinillosek, Nasertic-eko zuzendari kudeatzaileak.

Hiru urteko asmo handiko proiektua da, Espainiako osasun publikoaren esparruan aitzindaria dena, eta Foru Komunitatea genoma aztertzeko teknologiaren erabileran eta ezagutzan lehen postuan kokatzen duena.

Medikuntzaren etorkizuna gaur egun DNAren azterketan oinarritutako jarduera kliniko baterantz jotzen du. NAGEN 1000k doitasunezko medikuntza pertsonalizatu baterantz aurrera egiteko aukera emango du, gaixotasuna prebenitzeko eta ikerketa biomedikoa sustatzeko datu genomikoak erabiliz. Bestalde, Nafarroan industria-sektore horrekin lotuta dagoen aurrerapen teknologikoari ere lagunduko dio.

Proiektuak 2.984.000 €-ko finantzazio osoa du, 2017-2019 I+Gko proiektu estrategikoen Deialdiaren barruan jasotzen dena, S3 Espezializazio Adimentsuaren Estrategiaren esparruan, Garapen Ekonomikorako Departamentuak-Industria, Energia eta Berrikuntzako Zuzendaritza Nagusiak bultzatuta.

Diziplina anitzeko partzuergoa

Ekimen hau garatzeko Nafarroako Ospitaleguneak, NASERTIC enpresa publikoak, AVANTIA enpresak eta Navarrabiomed ikerketa biomedikoko zentroak (proiektuaren garapena zuzentzen eta koordinatzen duenak) parte hartzen duten partzuergoa sortu da.

Guztira ia 50 profesionalek lagunduko dute datu genomikoak osasun-helburuekin erabiltzen, NAGEN 1000 ekimenaren helburuak betetzeko. Talde horren burua Angel Alonso doktorea da, Nafarroako Ospitaleguneko Genetika Medikoa zerbitzuko mediku espezialista eta Navarrabiomed-ek aitortutako ikertzailea. Horrez gain, partzuergoaren barruan ezagutzak eta azpiegitura zientifiko-teknikoak partekatuko dira.

Halaber, partzuergoak Estatu eta nazioarteko mailako beste erakunde eta azpiegitura batzuen laguntza izango du, hala nola Analisi Genomikoko Zentro Nazionala (CNAG-CRG) eta Andaluziako Juntako Aurrerapen eta Osasun Fundazioaren Bioinformatika Klinikoko Ikerketa Arloa (AIBC-FPS). Erakunde horiek ikerketaren eta transferentzia teknologikoaren garapena bideratu eta aztertuko dute, proiektuaren Batzorde Zientifiko Zuzendariak ezarritako zuzentarauen arabera, genomika medikuntzan aplikatzen ospetsuak diren Estatuko eta nazioarteko adituek osatutakoa.

Nafarroa, eskualde estrategikoa

Nazioarteko aholkularien taldeak nabarmendu du Nafarroak lau ezaugarri nagusi biltzen dituela medikuntza genomikoa ezartzeko eta garatzeko: azterketa genetikoan lortutako informazioa eta gainerako historial klinikoa lotzeko aukera emango duten herritar bakoitzaren historia kliniko informatizatu bat egotea, komunitate osoko espezialitate medikoak koordinatzen dituen hirugarren mailako ospitale bat egotea, kopuru txikia, baina pazientea aukeratzeko, biltzeko eta haien jarraipena egiteko nahikoa dena, eta pazientearen senide hurbilengana jotzen laguntzen duen familia-nukleoak egotea. Halaber, proiektuak 1 genomako biztanleria-estaldura bat bermatuko du 500 biztanleko.

Halaber, IKT eta superkonputazioko azpiegitura bat garatuko da, datu genomikoak eskala handian biltegiratzeko eta prozesatzeko, ingurune seguru batean eta dagokion legezko esparruan. Bioinformatika Unitate bat abian jartzea ere jasotzen da, datu genomiko horiek toki mailan aztertzeko eta interpretatzeko, eta Medikuntza Genomikoko diziplina anitzeko Unitate bat, Osasunbideko medikuek osatutakoa, sanitarioei beharrezko ezagutzak ematen dizkiena diziplina berri honen abantaila guztiak gure pazienteen oheburuan jartzeko.

Genomikaren beste alderdi oso nabarmen bat bere eragin ekonomiko handia eta industria-eragilea izatea da, aurretik egindako beste esperientzia batzuetan ikusi den moduan: "Giza Genoma Proiektua" Estatu Batuetan, edo "100.000 Genoma Proiektua" Erresuma Batuan, azken hori Genomics England Ltd (GEL) erakundeak koordinatutakoa. Horrekin harremanetan jarri dira eta lankidetza-lerroak ezarri ditu Nafarroako partzuergoak.

NAGEN 1000 ekimenaren barruan zenbait balorizazio-estrategia aztertuko dira, betiere indarreko eta ezarritako legezko arautegira egokituz. Horrela, proiektua eskualdeko garapen-tresna garrantzitsu bat bihurtuko da, ikerketa biomedikoa bultzatzen delako eta industria-garapeneko arlo berri bat aztertzen delako. Horri esker, Nafarroa osasun-sistema publikoarekin lotutako medikuntza pertsonalizatuko sektorearen abangoardian kokatuko da.

 

Ostegun honetan, Ermitagaña Ikastetxe Publikoko hogeita hamar bat neska-mutil Navarrabiomeden instalazioetan egon dira, “Medikuntza pertsonalizatua eta futboleko munduko txapelketa" argitalpenaren aurkezpen-markoan. Lehen mailako ikasleen arreta zientzia eta teknologia disziplinetara erakartzeko Garapen Ekonomikoko Sailak editatzen duen dibulgazio zientifikoko bildumaren hirugarren titulua da.