Noticias

Ikerketa klinikorako molekula txikiak ekoizteko erronka teknologikoa beteko duten enpresak bilatzen ari da Nafarroa

Egileak
Navarrabiomed
  • Nafarroako Gobernuak eta Navarrabiomedek - Miguel Servet Fundazioak Merkatuaren Aurretiazko Kontsulta abiarazi dute, Berrikuntzaren Erosketa Publikoaren prozesuaren lehen fasea

Nafarroako Gobernuak, Unibertsitateko, Berrikuntzako eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuaren eta Osasun Departamentuaren bitartez, eta Navarrabiomed – Miguel Servet Fundazioak, ikerketa zentroko ekitaldi aretoan, Merkatuaren Aurretiazko Kontsulta egin dute astearte honetan. Bertan, ikerketa inguruneetan molekula txikiak purifikatu eta ekoizteko berritasun plataforma bat garatzeko erronkaren berri eman dute. Nafarroan Osasun arloko Berrikuntzaren Erosketa Publikoko proiektu bat abian jartzeko lehen fasea da.


Ekitakdiak, Juan Cruz Cigudosa Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko kontseilaria izan du buru, Antonio López Osasuneko zuzendari nagusiak ere parte hartu du, eta aurkeztutako erronka betetzeko interesa duten hainbat enpresa bildu dira. Oraindik erronkarekin bat egin nahi duten erakundeek Navarrabiomeden webgunean ikus ditzakete jardunaldia eta dokumentazio teknikoa. Ikusi ekiltaldiko grabazioa

Berrikuntzaren erosketa publikoko aurrekariak 

Berrikuntzaren Erosketa Publikoa (IPZ) berrikuntza sustatzeko prozesu bat da, eskariaren aldetik merkatu berritzaile berrien garapena sustatzera bideratua, kontratazio publikoaren tresnaren bitartez. Europako Batzordeak identifikatzen du tresna hori administrazio publikoetan teknologia garatzeko eta ezartzeko metodo nagusietako bat dela, eta berariaz laguntzen du nazioko eta nazioz gaindiko programetan.

Aurreko legealditik, Nafarroako Gobernuak, Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuko Erosketa Publiko Berritzailearen Atalaren bitartez, metodologia hori bere ohiko funtzioan txertatu nahi du, Nafarroako beharrak asetzeko helburuarekin, herritarrei eskaintzen dizkieten zerbitzu publikoak prozesuan hobetuz.

"Berrikuntzaren Erosketa Publikoa tresna bat da, sektore publikotik irtenbide berritzaileen garapena sustatzeko eta osasun-arloan urratsak ematen jarraitzeko jarduera-ildoen azterketa eta identifikazioa integratzeko. Orain, aurretiazko urrats gisa, Merkatuari Aurretiazko Kontsulta hau egin dugu, dauden irtenbideen heldutasun-maila eta gaitasuna eta bideragarritasuna ezagutzeko aukera emango digun tresna ", nabarmendu du Cigudosa sailburuak ekitaldian.

Jorratu beharreko erronka teknologikoaren xehetasuna

Navarrabiomedeko OncoInmunologia Unitateak ikerkuntzan premia bat detektatu du, ikerketa-taldeek detektatutako eta fase preklinikoetan funtzionatu duten molekula txikiak saiakuntza klinikoen bidez probatu ahal izateko. Hori lortzeko, maila klinikoan dauden molekula txikiak purifikatu eta ekoiztea ahalbidetuko duen plataforma bat garatuko litzateke, ikerketa klinikora sartu ahal izateko kantitate nahikoan. Horretarako, plataformak aukera eman behar du prestakinek EMAk (Sendagaien Europako Agentziak) sendagai gisa onartzeko eskatzen dituen garbitasun-, kalitate- eta segurtasun-ezaugarri egokiak izan ditzaten, kutsadura minimoko protokoloen bidez (protokolo "berdeak") eta kalitate/prezio erlazio onargarriarekin.


Zergatik egiten da merkatuari buruzko aurretiazko kontsulta?

Kontsultaren helburu nagusia eragile ekonomikoen, gizarte-eragileen eta ezagutza-eragileen informazioa biltzea da, teknologiaren egoera ezagutzeko eta planteatutako erronkaren baldintzetara hobekien egokitzen diren irtenbide berritzaileen ezaugarriak identifikatu eta zehazteko. Informazio hori plataformaren etorkizuneko lizitazioa prestatzeko erabiliko da. CPMren bigarren helburu nagusia da merkatuari ohartaraztea etorkizun hurbilean plataforma horren lizitazio bat argitaratuko dela, interesa duten operadore ekonomikoak prestatzen joan daitezen.
 

Hurrengo urratsak

Berrikuntzaren Erosketa Publiko hau Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren FID (Eskaritik Berrikuntza Sustatzea) ildoari Berrikuntzaren Erosketa Publikoko proiektu bat eskatzeko aukeraren esparruan egituratzen da. Programa hori Eskualde Garapeneko Europako Funtsen (EGEF) Espainiako Eskualde Anitzeko Programa Operatiboaren (POPE) esparruan garatuko da.

Laguntza emanez gero, 2024ko ekitaldian plataforma horren garapena kontratatzeko prozesua egingo da, merkataritza aurreko erosketa baten bidez. Erosketa publiko mota horretan, Navarrabiomed-Miguel Servet Fundazioak planteatutako erronka teknologikoa estaltzeko beharrezkoa den ikerketaren arriskuak eta onurak partekatuko lituzke enpresekin.

Navarrabiomedeko zuzendari Maite Mendiorozek adierazi du zentroak interes estrategikoa duela ekimenarekiko: "Plataforma hori edukitzea aurrerapauso lehiakor handia izango litzateke Navarrabiomedeko ikerketa-taldeentzat, ikerketa esperimentalaren emaitzak saiakuntza klinikoetara eramatea areagotzea eta arintzea ahalbidetuko lukeelako. Azken batean, onura handiagoa ekarriko lieke pazienteei."

Interesa duten erakundeek azaroaren 20ra arte izango dute aukera proposamenak aurkezteko, 23:59etan, eta galderak egiteko epea 2023ko azaroaren 13ra arte egongo da zabalik.
Kontsultaren informazio guztia eskuragarri dago Nafarroako kontratazio atarian: Nafarroako Kontratazio Atarian. Proiektuari buruzko informazio guztia Navarrabiomeden webgunean dago, Berrikuntzaren Erosketa Publikoaren atalean. Informazio gehiago: unidad.innovacion.salud@navarra.es

Categoría
Galería de imágenes
Pie de foto: De izda. a dcha.: Agurtzane Martínez, Antonio López, Juan Cruz Cigudosa, Maite Mendioroz y David Escors.
Deskargatu Flecha que indica descarga
El consejero Juan Cruz Cigudosa durante su intervención.
Deskargatu Flecha que indica descarga
El investigador David Escors explica al público asistente el reto tecnológico a cubrir.
Deskargatu Flecha que indica descarga
La directora general Agurtzane Martínez durante su intervención.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Intervención de Ester Martínez, consultora de SILO.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Estela Martínez y David Escors han atendido el turno de preguntas.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

“Zelulatik pazientera” erakusketaren egokitzapen birtuala aurkeztu du Navarrabiomedek, zientzia-irakasleentzako laguntza-tresna pedagogiko gisa

Egileak
Navarrabiomed
  • Ekitaldian, Cigudosa kontseilariak Nafarroako ikasleen artean STEM bokazioak sustatzeko ikerketa-zentroen zeregin aktiboa nabarmendu du.

 

Juan Cruz Cigudosa kontseilariak Kondestableko Jauregian parte hartu du gaur goizean, ikerketa-batxilergoa (Bi+) duten ikastetxeetako ordezkariekin batera, Navarrabiomed-en "Zelulatik pazientera. 10 urte elkarrekin lanean”. Irakasle guztien eskura dagoen laguntza pedagogikorako on line tresna da, STEM ikuspegia hezkuntzan bultzatzeko eta ikasgelan zientziarekin lotutako proiektuak osasunaren esparruan bultzatzeko.


Ildo horretatik, Cigudosak nabarmendu duenez, “erakusketa honen bidez, beste urrats bat egin da ikasleen bokazio zientifikoa modu berritzaile eta sinpleagoan bultzatzeko, eta, horretarako, Departamentuaren helburu estrategikoetako bat bete da, Nafarroako Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Planean ere jasota dagoena, iaz onartu zena”. Era berean, kultura zientifikoa sustatzeko, I+G+B zabaltzeko eta STEM bokazioak sustatzeko laguntzen COSMOS deialdia baloratu du kontseilariak. Deialdi horren helburua da “zientzia askotarikoagoa, eskuragarriagoa eta, jakina, herritarrengandik hurbilago dagoena lortzea”.

Bestalde, Navarrabiomedeko zuzendaria Maite Mendioroz Iriartek azpimarratu duenez, “bisita birtualari esker, erakusketarako irisgarritasuna nabarmen handituko da, eta egungo ikerketa biomedikoaren erronkak eta erronkak ikasgelara eramango dira”.

Navarrabiomedeko web orritik eskura dagoen erakusketa birtualari esker, bisitariak erakusketa-esperientzia osoa bizi ahal izango du, ikastetxera kanpotik sartuz eta piezetan eta haiei lotutako edukietan zehar ibilbide interaktiboa eginez. Era berean, tresna berritzailea eta iraunkorra da, ikerketa biosanitario publikoaren esparruan garrantzizkoak diren aurkikuntza, aurrerapen eta proiektuak herritarren artean zabaltzeko.

Zehazki, “Zelulatik pazientera. 10 urte elkarrekin lanean" erakusketa birtuala, Navarrabiomedeko hall kokatzen da eta bertara Nafarroako Ospitale Unibertsitarioko barrutiaren airetiko ikuspegi batetik sartzen da. Bisita birtualaren zati garrantzitsu bat da erabiltzaileak ingurune birtualarekin duen elkarreragina.

STEM ikuspegia hezkuntzan

Erakusketak STEM ikuspegia bultzatu nahi du hezkuntzan, sormena eta pentsamendu kritikoa sustatuz eta gazteenen artean zientziarekiko eta teknologiarekiko interesa areagotuz, formatu erakargarri eta berritzaileak erabiliz.

Era berean, Navarrabiomedek ikastetxeei dei egiten die erakusketa birtuala erabil dezaten hezkuntzan STEM ikuspegia bultzatzeko eta ikasgelan Zientziarekin lotutako proiektuak bultzatu ahal izateko, ikasleei ematen dizkieten onurengatik: lan kooperatiboaren, pentsamendu abstraktuaren, erronken konponketaren eta estrategien sorreraren aldeko apustua.

Erakusketa DBHko lehen mailatik Batxilergora bitarteko ikasleei zuzenduta dago, eta hainbat irakasgairekin erlazionatzen da: natura-zientziak, biologia, fisika eta kimika, matematika, marrazketa, informatika eta abar. Curriculum-kontzeptu zientifikoak indartzeko eta ikerketaren zereginari buruz hausnartzeko baliabideak proposatzen ditu, bai eta ikasleekin batera ikasteko laginean dauden gaiei buruz eztabaidatzeko gaiak ere.

Categoría
Galería de imágenes
Juan Cruz Cigudosa, consejero de Universidad, Innovación y Transformación Digital, Agurtzane Martínez, Directora general de Ciencia, Tecnología e Innovación y Maite Mendioroz, directora de Navarrabiomed junto con representantes de centros escolares con Ba
Deskargatu Flecha que indica descarga
Juan Cruz Cigudosa, consejero de Universidad, Innovación y Transformación Digital y Maite Mendioroz, directora de Navarrabiomed durante la presentación de la adaptación virtual de la exposición “De la célula al paciente” como herramienta pedagógica de apo
Deskargatu Flecha que indica descarga
Encuentro entre la directora de Navarrabiomed Maite Mendioroz y responsables de Bachillerato de investigación.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

Navarrabiomed organiza la conferencia y debate: “Salud pública: investigar y mejorar con Europa - Avances científicos que salvan vidas”

Egileak
Navarrabiomed

Navarrabiomed organiza el evento “Salud pública: investigar y mejorar con Europa - Avances científicos que salvan vidas”, el lunes, 30 de octubre a las 18:00 h, en el Palacio del Condestable de Pamplona. Realizará la apertura institucional del acto Ana Ollo, vicepresidenta segunda y consejera de Memoria y Convivencia, Acción Exterior y Euskera. Entrada libre previa inscripción. Si quedan plazas, se podrá recoger entrada en el mismo Palacio del Condestable una hora antes de la Conferencia, hasta completar aforo.


Una conferencia para conocer los hitos de la ciencia médica 

Con un enfoque ameno y divulgativo, el médico, escritor y divulgador científico y profesor de Historia de la Medicina, Pedro Gargantilla realizará un recorrido por la historia de la medicina repasando los hitos de la ciencia médica a lo largo del tiempo y su importancia decisiva en el avance de la Humanidad. 

Pedro Gargantilla es jefe de Medicina Interna del Hospital Universitario de El Escorial, además de ejercer la docencia impartiendo clases de Historia de la Medicina en la Universidad Francisco de Vitoria. Es también colaborador habitual de RNE y de los periódicos digitales ABC, Hufftington Post y Cinco Noticias. Dirige y presenta el microespacio radiofónico «Ciencia por un tubo» (RNE). Es autor de varios ensayos histórico-médicos, entre los que se encuentran Enfermedades que cambiaron la historia (2016), Historia curiosa de la medicina (2019) o Historia de la medicina: un recorrido por los hitos de la ciencia médica a lo largo del tiempo (2023).

 

 

Mesa redonda sobre Salud pública: investigar y mejorar con Europa 

Tras la ponencia de Pedro Gargantilla, Laura Sesmalíder del área de Salud en Proyectos Europeos de Zabala Innovation, explicará las políticas y las herramientas que la Unión Europea pone a disposición de los países comunitarios para favorecer estos avances científicos en salud. A continuación, se abrirá un debate con Antonio LópezDirector general de Salud del Gobierno de Navarra Berta Ibáñezinvestigadora en Navarrabiomed y responsable de la Unidad de Metodología - Evaluación de Servicios Sanitarios para analizar la situación, avances y retos en la Comunidad foral. 

La característica más diferenciadora que tiene Europa con respecto al resto de los continentes en el mundo es la de poseer un sistema sanitario de calidad, solidario y que persigue ofrecer una amplia cobertura a cualquier ciudadano sin distinción. La investigación biomédica y en ciencias de la salud es un instrumento clave para garantizar el acceso a una atención médica innovadora, sostenible y de alta calidad. 

Evento financiado por el Departamento de Memoria y Convivencia, Acción Exterior y Euskera a través de la convocatoria 2023 de Ayudas para la difusión de políticas y estrategias de la UE.
 

Categoría
Documentación
Vídeo

Ester Blanco Palmeirok bere doktore tesia defendatuko du, ostirala, azaroak 3

Egileak
Navarrabiomed


Ester Blanco Palmeirok, Navarrabiomedeko OnkoInmunologia Unitateko doktoretza aurreko ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitatetik egindako doktore tesia irakurriko du datorren ostiralean, azaroarenen 3an, 10etan, CIMA Nafarroako Unibertsitateko Ekitaldi Aretoan. 

Doktore lana, ‘Tumoreari lotutako zelula mieloideak agente immunomodulatzaileen bidez birprogramatzea, PD-1 aurkako terapiak hobetzeko”, izenekoa, Navarrabiomeden eta Nafarroako Unibertsitate Ospitalean egin da,  Grazyna Kochan eta Cristian Smerdou zuzendaritzapean. 

Ikerketaren garapena eta emaitzak

PD-1/PDL1 blokeoan oinarritutako terapiek emaitza klinikoak eta erantzun iraunkorrak erakutsi dituzte, baina ez dira eraginkorrak paziente askorentzat. Zenbait hurbilketa proposatu dira immunoterapiak sustatzeko. Besteak beste, arreta handiagoa jarri du tumore-mikroingurunearen modulazioan, haren osagai garrantzitsua diren eta T linfozitoak eragiten dituen jarduera inhibizioaren erantzule diren mieloide immunosupresoreak birprogramatuz. Immunogeno-populazioetara birprogramatzeak minbiziari lotutako immunoezabatze handi hori eragin lezake.

Emaitza horietan oinarrituta, MDSCen eta TAMen bereizketa, heltzea eta jarduera immunosupresorea aldatzeko gai diren konposatu batzuk aukeratu dira. Konposatu horiek saguaz hornitzen duten mieloide populazioetan eta zelula ez-txikietako biriketako minbizia (CPCNP) duten pazienteen odol periferikoko zelula isolatuetan ebaluatu dira. Analizatutako konposatuen artean, T linfozitoak aktibatzeko gaitasuna duten populazio immunoestimulatzaileekiko tumoreari lotutako populazio mieloide xurgatzaileak berriro programatzeko gai den molekula gisa identifikatu zen oleuropeina. Izan ere, immunoterapiarekiko berez erresistentea den biriketako minbizian PD1 aurkako immunoterapiarekin batera erabiltzeak eragin antitumorala nabarmena izan du.

En base a estos resultados se han seleccionado unos compuestos capaces de alterar la diferenciación, maduración y actividad inmunosupresora de las MDSCs y TAMs. Estos compuestos se han evaluado en poblaciones mieloides suppresoras de ratón y células aisladas de sangre periférica de pacientes con cáncer de pulmón de células no pequeñas (CPCNP). Entre compuestos analizados, la oleuropeina fue identificada como molécula capaz de reprogramar las poblaciones mieloides supresoras asociadas al tumor hacia poblaciones inmunoestimuladoras con capacidad de activar los linfocitos T. De hecho, su uso en combinación con inmunoterapia anti-PD1 en modelo de cáncer de pulmón intrínsecamente resistente a la inmunoterapia ha mostrado un efecto antitumoral prometedor. 

Finantzaketa eta hedapena

Europako ISOLDA proiektuaren esparruan finantzatu da ikerketa, eta hainbat argitalpen zientifiko sortu ditu. Ester 23 argitalpen, 8 lan original eta 15 azterketa zientifiko egin ditu. Gainera, emaitzak estatuko eta nazioarteko hainbat biltzarretan zabaldu dira (10 komunikazio).
Nabarmentzekoa da Ester Blancok SETGYCren bidaia-beka bat jaso duela ESGCTen kongresura joateko (Edinburgh, 2022).

Gainera, KSMO 2022 nazioarteko kongresuan finalista izan da ahozko komunikazio hoberentzat, eta ahozko komunikazio hoberentzat finalista ere izan da ASEICA Educational 2021 sinposioan. 2023an, Ester Blancok hiru hilabeteko egonaldia egin zuen. Londresko Unibertsitateko (UCL) Clare Bennett, EACR Travel Fellowships bidaia-beka bati eta EMBO Short Term Fellowships-en beste beka bati esker.
 

Categoría
Galería de imágenes
Ester Blanco Palmeiro.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

ELIKUME proiektuak bizi-estilo osasuntsuak eta aktiboak sustatuko ditu haur eskoletako familia eta ikasleen artean

Egileak
Navarrabiomed
  • Osasun Departamentuak finantzatzen du bizitzaren lehen urtetatik osasuna hobetzeko eta aldi berean haurren populazioan gehiegizko pisua eta obesitatea ekiditeko ekimen hau.


ELIKUME proiektua urria honetan jarri da abian, bere helburua izanik jadanik menu osasuntsuekin eta jasangarriekin kontatzen duten Iruñako udal haur eskoletara datozen haurren ohitura dietetikoak eta egoera nutrizionala ezagutzea. 

Nafarroako Gobernuko Osasun Departamentuak "Ikerketa Proiektuak 2022 Osasunaren Zientzietako Ikerketan” deialdiaren bidez finantzatutako ekimen bat zein lanean ari den eskainitako prestakuntza eta sentsibilizazioa lagungarriak gerta litezkeelakoan haurren gehiegizko pisua hala nola obesitatea murrizteko eta gainera, gure gizartearen osasuna hobetzeko.

Zehazki, ELIKUME proiektuak esku-hartze programa bat garatuko du zeinetan Iruñako udal haur eskoletako 18 eta 36 hilabete arteko ikasleen familiak tartean nahasiko diren  egungo (2023-2024) eta hurrengo (2024-2025) ikasturteetan. Familia parte hartzaileei hasierako ebaluaketa bat egingo zaie eta beste bat programa amaitzean, eta bizi-ohitura osasuntsuen hala nola bizi-estilo aktiboen gaineko proiekturako berariaz diseinatutako online prestakuntzarako sarbidea izango dute, zeinetan halaber sukaldaritza-tailerrak barne hartzen diren, adibidez. Borondatezkoa den inolako kosturik gabeko prestakuntza honek eragin positiboa izan dezake haurrengan haurtzarotik hasita bizi osoan zehar. 

Parte hartzeko interesa duten pertsonak proiektuaren webgunean, www.elikume.com, erregistratu ahal dira zeinetan, gainera, hari buruzko informazio gehiago topa litekeen. 

Ikerketa taldeko kideak dira Nafarroako Pediatria Elkarteko profesionalak, "Iruñako Udal Haur Eskolak" erakunde autonomoa hala nola Nafarroako Unibertsitate Publikoa (Osasun Zientzien Fakultatea), Nafarroako Osasun Ikerketarako Institutuaren (IdiSNA) eta Navarrabiomed ikerketa biomedikorako ikerketa-zentroaren lankidetza lagun. 

Proiektuaren zuzendaria Antsoaingo Osasun Zentroko pediatra Edurne Ciriza da, eta berarekin elkarlanean ari dira Izaskun Berasategi (Iruñako udal haur eskoletako nutrizionista), Isabel Juaniz (nutrizionista eta proiektuaren ikertzailea) hala nola Maria Medrano (hezitzaile fisiko eta ikertzailea eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakaslea) nutrizionistak.

Categoría
Documentación
Vídeo

Disfagia duten pazienteek beren elikadura hobetu ahal izango dute, Nutri+ I+G proiektu estrategikoaren bidez garatutako elikadura-plater berriei esker

Egileak
Gobierno de Navarra

Nutri+ I+G proiektuak elikadura-irtenbide berriak garatzea lortu du, irenstean zailtasunak edo disfagia duten pazienteen segurtasuna eta bizi-kalitatea hobetzeko. Lortutako emaitzak partzuergo batek egindako ikerketa- eta garapen-lanaren emaitza dira. Partzuergo horretan, enpresek, zentro soziosanitarioek eta SINAI Nafarroako berrikuntza-sistemako eragileek parte hartu dute. Proiektuak 1.549.084,70 euroko aurrekontua izan du, eta horietatik 776.348,15 euro Industriako eta Enpresen Trantsizio Ekologiko eta Digitalerako Departamentuari esker finantzatu dira, 2020-2022 I+G proiektu estrategikoetarako laguntzen deialdiaren bidez.

Zehazki, Nutri+ek 30 produktu garatzea lortu du disfagia duten pertsonentzat, eta zortzi plater mastekatze errazeko dietentzat. Gama berri horiei esker, paziente horien elikadura hobetu ahal izango da, aukera gutxiago baitituzte elikagaiak hartzeko. Horrela, osasuna, nutrizio-egoera eta, azken batean, bizi-kalitatea hobetzea lortuko dute. Garatutako beste produktu eta plater batzuen artean, kroketa, pasta plater, krema eta plater prestatu sorta berri bat sortu da.

Garapen hori zentro soziosanitarioek, elikagai- eta teknologia-enpresek eta erakundeek osatutako partzuergo batek egin du. Proiektuaren liderra DomusVi zahar-etxea izan da. Alde soziosanitarioa Nafarroako Ospitale Unibertsitarioarekin (NOU) eta ADACENekin (Nafarroako Kalte Zerebralaren Elkartea) osatu da. Elikagai-enpresen atalean, IAN taldea, Frisa precocinados, Tutti pasta eta Cocuus egon dira. Azkenik, Nafarroako Unibertsitatea, ADItech eta Elikagaien Teknologia eta Segurtasunerako Zentro Nazionala (CNTA) ere tartean izan dira.

Partzuergoan sartutako bazkide motak ikuspegi integrala eta diziplina anitzekoa eman du disfagia duten pazienteen bizi-kalitatea hobetzeko. Patologia hori oso ohikoa da; izan ere, ospitaleratutako adineko pazienteen % 47ri eta adinekoen egoitzetan ospitaleratutako adineko pertsonen % 50i baino gehiagori eragin diezaieke. Disfagia duten pazienteek zailtasunak dituzte elikagaiak irensteko, eta horrek asfixia-arazoak eta beste konplikazio batzuk eragin ditzake, hala nola biriketako infekzioak, desnutrizioa edo deshidratazioa.

Prozesua

Emaitza horiek lortzeko, Nutri+ proiektua bost jardueraren inguruan garatu da. Lehenengoa diseinu-fasea izan da, eta bertan nutrizio-eskakizunak eta -helburuak identifikatu dira. Ondoren, testurizazio-teknologiak garatzeko fase bat egin da, nutrizio-balioa eta balio funtzionala duten osagaiak gehitzen jarraitzeko. Ondoren, menuak eta elikagaiak garatu dira, eta, azkenik, onarpena, funtzionaltasuna eta sektore objektiboetan duen eragina ebaluatu dira.

Emaitza disfagia duten pertsonentzat egokiak diren 30 produktu eta mastekatze errazeko dietetarako zortzi plater izan dira. Horietatik guztietatik, "softmimic" teknologiaren bidez moldatutako lau produktu garatu dira (hanburgesa, legatza, anana eta ilarrak). Teknologia horri esker, itxura errealista duten produktuak eta paziente mota horientzat egokitutako testurak lor daitezke.

Garatutako 38 plater eta produktuetatik, 25 zentzumenen bidez ebaluatu dituzte boluntarioek, hainbat patologia eta mastekatze- eta/edo irenste-arazo dituztela, xede-biztanleriak plater horien onarpena baliozkotzeko helburuarekin. Produktu berri horien onarpen handia zela eta, disfagia duten pertsonen ohiko menuetan sartu ziren, eta elikadura-estrategia horrek haien bizi-kalitatean, digestio-ongizatean eta proposatutako menu berriarekiko gogobetetasunean duen eragina ebaluatu zen.

Produktu horiek hiru hilabetez etengabe kontsumitu ondoren, zehaztutako elikadura-estrategiaren emaitzek hobetzeko joera erakutsi zuten nutrizio-egoeran, boluntarioen gogobetetasun-mailan eta, azken batean, ikerketan parte hartu duten erabiltzaileen bizi-kalitatean.

Categoría
Documentación
Vídeo

Linterna proiektu estrategikoak aurrera egin du minbiziaren aurkako immunoterapia-tekniketan, eta biriketako minbizia geldiarazteko eraginkorra izan daitekeen proteina bat identifikatu du

Egileak
Gobierno de Navarra
  • Navarrabiomedeko eta Nafarroako Ospitale Unibertsitarioko profesionalek parte hartu dute Nafarroako Unibertsitatearen gailurra buru duen zentro anitzeko proiektu honetan

 

Garapen Ekonomikoko eta Enpresarialeko Departamentuak diruz lagundu du, I+Gko proiektu estrategikoetarako laguntzen deialdiaren bidez, minbiziaren aurka borrokatzeko immunoterapia-tekniketan aurrera egitea helburu duen Linterna proiektua. Zehazki, biriketako minbizia geldiarazteko eraginkorra izan daitekeen biomarkatzaile bat identifikatzea lortu du proiektuak. Proiektu honetan, gainera, analisi genomikoko teknikak erabili dira tabakoak eragindako biriketako minbizia dutenentzat. Horri esker, identifikazioan aurrera egin ahal izan da eta ikuspegi terapeutiko berriak garatu ahal izan dira.

Linterna proiektuaren helburu nagusia (Lidergoa eta INnovación en immunoTERapia del cancer desde NAvarra) minbiziaren aurka borrokatzeko immunoterapia-estrategiak garatzen ari diren erakundeen lana bateratzea da. Teknika horren bidez, organismoaren defentsak sustatzen dira, adibidez, organismotik kanpoko produktu kimikoak ematean oinarritzen diren tekniken aurrean.

Garapen osoa CIMA - Universidad de Navarra gailurra buru duen partzuergo batek egin du, eta bertan parte hartu dute Nafarroako Ospitale Unibertsitarioak (Onkologia Medikoaren Zerbitzua), Clínica Universidad de Navarrak, Navarrabiomedek (Onkologia- eta Onkologia Mediko Translazionaleko Unitateak), ADItech-ek eta Medibiofarma enpresak.

Proiektuaren garapenean, zelulaz kanpoko markatzaileak bilatu dira pazienteen plasma-laginetan. Horretarako, errendimendu handiko teknika analitikoak erabili dira. Lan horri esker, fraktalkina identifikatu da, beste zelula batzuen hazkundea eta jarduera kontrolatzen laguntzen duen proteina txiki bat, immunoterapiari erantzuteko biomarkatzaile gisa. Aurkikuntza horri esker, tratamendu eraginkorragoak garatu ahal izango dira, proteina hori gaur egungo terapiekin konbinatuz.
 

 

Categoría
Galería de imágenes
Miembros del consorcio que ha desarrollado el proyecto Linterna, junto a técnicos del Gobierno de Navarra y del CEIN, durante la visita de cierre del proyecto
Deskargatu Flecha que indica descarga
Reunión del consorcio con representantes del Gobierno de Navarra
Deskargatu Flecha que indica descarga
Reunión del consorcio con representantes del Gobierno de Navarra
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación

Navarra participa en el Estudio CORDELIA, una investigación nacional que estudia el riesgo genético de padecer enfermedades cardiovasculares

Egileak
Navarrabiomed
  • Se trata de una iniciativa colaborativa que combina datos de 31 cohortes de seguimiento de Riesgo vascular en la que han participado 23 instituciones de 12 CCAA. 

 

El Departamento de Salud del Gobierno de Navarra participa en el Estudio CORDELIA (Collaborative cOhorts Reassembled Data to study mEchanisms and Longterm Incidence of chronic diseAses), que ha sido objeto de ayuda en la Convocatoria de Medicina Personalizada de Precisión del Instituto de Salud Carlos III. La iniciativa está liderada a nivel nacional por el Instituto Hospital del Mar de Investigaciones Médicas (IMIM) y constituye el estudio representativo de la población más grande de asociación del genoma humano con factores de riesgo para las enfermedades cardiovasculares. Además, la investigación permitirá avanzar hacia la personalización de su prevención y tratamiento.

Este proyecto colaborativo combina datos de 31 cohortes de seguimiento de Riesgo vascular en España, de 23 instituciones que representan a 12 comunidades autónomas, a fin de realizar proyectos o contrastar hipótesis de investigación científica con un poder estadístico holgado para estudiar la validez de las funciones de riesgo cardiovascular existentes e identificar factores de riesgo y factores pronósticos. En total, este proyecto cuenta con 163.830 participantes de 30 a 84 años con un seguimiento medio mayor de 11 años. CORDELIA está gobernado mediante un convenio gestionado en CIBER.

La participación de Navarra en CORDELIA se concreta en tres proyectos de investigación, estudios poblaciones de cohortes en los que se realiza un seguimiento de eventos cardiovasculares de las personas participantes (población sana): el Estudio de enfermedades cardiovasculares realizado en 1993 (Navarra93), que incluye a 1.400 personas; el estudio EPIC-Navarra puesto en marcha en 1992-1995 con un total de 8.040 participantes y el Estudio Riesgo Vascular en Navarra iniciado en 2004 (RIVANA), que cuenta con la participación de 4.168 personas. Los dos primeros (Navarra 93 y EPIC-Navarra) se gestionan desde el Instituto de Salud Pública y Laboral de Navarra y el estudio RIVANA desde el Servicio de Planificación, Evaluación y Gestión del Conocimiento de la Dirección General de Salud. 

Por parte de Navarra, forman parte del equipo de investigación de CORDELIA: Concepción Moreno Iribas (Navarra93), Marcela Guevara Eslava (EPIC-Navarra) y María Jesús Guembe Suescun (RIVANA).
 

  • Información para participantes: Las personas que han participado en estos tres proyectos de Navarra pueden acceder a información sobre el tratamiento de sus datos en el siguiente enlace.
     

CORDELIA y CORDELIA-GWAS

CORDELIA ha obtenido una ayuda de cerca de 5 millones de euros en la convocatoria para Proyectos de Investigación de Medicina Personalizada de Precisión de la Acción Estratégica en Salud 2021-2023, con cargo a los fondos europeos del Plan de Recuperación, Transformación y Resiliencia con el Proyecto “El primer Estudio de asociación de genoma completo (GWAS) con enfermedad coronaria poblacional a 10 años en más de 100.000 participantes para personalizar la prevención cardiovascular en España” (PMP22/00033). El objetivo de este proyecto, CORDELIA-GWAS, consiste en identificar factores genéticos que permitan refinar la predicción de enfermedad cardiovascular en población española para su aplicación práctica en la identificación y prevención del riesgo a nivel individual.

En la práctica clínica habitual, la estrategia de prevención individual se fundamenta en la estimación del riesgo cardiovascular global y la implementación de medidas preventivas según el riesgo estimado. La ecuación predictiva de riesgo cardiovascular desarrollada en Framingham se ha adaptado a la población española por el grupo REGICOR del IMIM, coordinador del proyecto CORDELIA.

A partir de la ecuación adaptada se construyeron tablas de fácil uso en la práctica clínica con los riesgos de enfermedad coronaria a 10 años, según las características individuales de los factores de riesgo (colesterol, tensión arterial, tabaquismo, diabetes, edad y sexo). Las tablas se han validado en tres estudios de cohorte posteriores (el estudio VERIFICA, la propia cohorte REGICOR y en el estudio FRESCO con más de 50.000 participantes de toda España), y se utilizan habitualmente en atención primaria de los sistemas de salud de las comunidades autónomas.

Una de las limitaciones de estas funciones es su baja sensibilidad, ya que aproximadamente un 60% de los casos de enfermedad cardiovascular se presentan en los grupos de riesgo bajo o moderado. Por este motivo, en los últimos años se está intentando mejorar la capacidad predictiva de estas funciones especialmente en el grupo de riesgo moderado mediante la evaluación de nuevos biomarcadores. Entre ellos, los genéticos tienen un interés especial, ya que necesitan determinarse una sola vez en la vida. 

El desarrollo de puntuaciones de riesgo genético basado en resultados de un estudio de GWAS en una cohorte española y la evaluación de su capacidad predictiva debería contribuir al desarrollo de la medicina personalizada y de precisión en España.

El objetivo del estudio es realizar un GWAS en los más de 100.000 participantes españoles de los que hay disponible ADN y realizar una prueba de asociación con enfermedad coronaria a 10 años en España por primera vez.
 

INCIDENCIA Y PREVENCIÓN

Las tasas de incidencia y mortalidad de la enfermedad cardiovascular aterosclerótica (ECVAS) están disminuyendo en muchos países de Europa, pero sigue siendo una causa importante de morbilidad (~2500 altas/100.000 habitantes) y mortalidad (unos 4 millones de muertos anuales). En las últimas décadas, se han identificado los principales factores de riesgo de ECVAS. Una forma importante de prevenir la ECVAS es promover un estilo de vida saludable durante toda la vida, especialmente evitando el tabaco, siguiendo una dieta saludable y realizando actividad física de forma regular. Por otra parte, existen tratamientos seguros y eficaces para los factores de riesgo de bajo coste que reducen el riesgo cardiovascular. Sin embargo, la adherencia a un estilo de vida saludable, y el control de los factores de riesgo de ECVAS (que a menudo es insuficiente, incluso en pacientes con alto riesgo de ECVAS), no garantizan una reducción absoluta del riesgo cardiovascular.

Para la prevención personalizada de las enfermedades cardiovasculares es fundamental considerar una visión holística y conocer bien las interacciones ambientales, genéticas, de estilos de vida (dieta, obesidad, ejercicio, alcohol y tabaco principalmente) y socioeconómicos, que necesitan estudiarse con abordajes poblacionales a escala internacional para los que cada país debe disponer de bases de datos y biobancos de dimensiones suficientes. La medicina personalizada, que se está desarrollando en la presente década, previsiblemente evolucionará y se perfeccionará, gracias a cohortes de gran tamaño como IMPACT Medicina Personalizada, y como la que se propone en este proyecto, que, en sí mismas o unidas a otras grandes bases de datos internacionales permitirán abordar la prevención de las enfermedades cardiovasculares y otras enfermedades crónicas de forma personalizada e integral incluyendo factores individuales y factores comunitarios o sociales.
 

Categoría
Documentación
Vídeo

Xabier Martinez de Morentinek bere doktore tesia defendatuko du, astelehena, uztailak 17

Egileak
Navarrabiomed

Xabier Martinez de Morentin Iribarrenek, Navarrabiomed-IdiSNA-ko Bioinformatika translazionalaren Unitateko ikertzaileak, Universidad de Navarratik egindako doktore tesia irakurriko du uztailaren 17an. Ekitaldia 10:30etan hasiko da, CIMAko Ekitaldi Aretoan.

Doktore lana, “Unravelling the potential of single-cell analysis in biomedical research: expanding horizons in neurogenesis and melanoma and overcoming current analytical limitations through deep-learning-based method development”, izenekoa, Navarrabiomed-en egin da, David Gómez Cabrero Bioinformatika translazionala -ren unitateko Ikerlari nagusia, eta Felipe Prósper Cardoso Terapia Zelularreko zuzendaria eta Nafarroako Unibertsitateko Klinikako (CUNeko) Hematologia eta Hemoterapia Zerbitzuko zuzendarikidea.

 

Ikerketaren garapena 

Ezagutza biologikoak eta biomedikoak aurrerapen teknologikoekin batera egiten dute aurrera. Duela gutxi —hamarkada bat baino ez— zelula bakarreko profil-protokoloak eta horiekin lotutako teknologiak garatu ziren. Hasierako protokolo horiek hobetu egin dira ordutik, banakako zelulak eskala masiboan profilatu ahal izateko. Zelula bakarreko teknologien aplikazioak iraultza zientifikoa eragin du biomedikuntzan.

Iraultza horren alderdi bat ikerketa translazionalean aplikatzea da. Adibidez, tumoreen heterogeneotasuna, bereizketa hematopoietiko osasuntsuaren eta gaixotasunaren karakterizazioa edo giza zelula garrantzitsuak identifikatzea COVID-19rako sarrera-puntu gisa hobeto ulertzeko aukera eman du. Baina zelula bakarretako profilaketaz baliatzen diren milaka ikerketa-proiektu translazional daude. Horietako bi aztertzen ditu doktore-tesi honek.

Lehenengo lana melanoma duten pazienteetan pd1-a blokeatzeko terapiaren erantzuna iragartzen duten biomarkatzaileak identifikatzea izan da. Era berean, ikusi da CD4+-en eta monozitoen arteko zenbait erlazio, bai eta klinikara transferi daitezkeen gainazaleko biomarkatzaile batzuk ere, gai direla PD-1 kontrako tratamenduaren erantzun positiboa edo negatiboa bereizteko. S100A9 gene kodetzailearen kasuan bezala. Gene horrek adierazpen handiagoa du monozitoen zelula-motan erantzuten ez duten pazienteetan.

Bigarrenaren helburua, berriz, beta amiloidea neurogenesian pixkanaka metatzearen ondorioak ulertzea izan da, Alzheimer gaixotasunari buruzko ezagutza berriak emanez. Lan honetan, kontrol-zeluletako neurogenesia karakterizatu da, eta Alzheimer gaitza simulatzen duen egoera batean nola esku hartzen den aztertu da. Gaixotasun horretan parte har dezaketen geneak eta desberdintze-etapa sortzen direnak karakterizatu dira, kontrola baldintzarekin alderatuta.

Bestalde, zelula bakarreko profilen protokoloak sortzearekin zerikusia duen iraultza zientifiko horrek datuen analisirako metodologia berriak garatzeko beharra eragin du, hala nola zelula-elkarketa, zelula-oharpena, geneen sare erregulatzaileen identifikazioa eta zelulen denbora-antolamendua, besteak beste.

Doktoretza-ikerketa horren esparruan, metodo multiomiko berriak garatu dira, zelula indibidual bakoitzak sortutako informazio-geruzak ustiatzen dituztenak. Emaitza bi metodoren argitalpena izan zen: LIBRA eta scAEGAN, deep-learningean oinarritutako eredu berriak proposatzen dituztenak, zelula bakarreko teknologien datuak integratzeko eta aurresateko. Azterketa konparatiboek errendimendu handiagoa erakutsi dute lan honetan erabiltzen diren beste ereduekin alderatuta.
 

Emaitzen hedapena

Egindako lanak argitalpen zientifikoat ekarri ditu: 2021ean, Journal for ImmunoTherapy of Cancer aldizkarian,  Predicting anti-PD-1 responders in malignant melanoma from the frequency of S100A9+ monocytes in the blood eta 2023an, Quantitative Biology- n LIBRA: an adaptative integrative tool for paired single-cell multi-omics data y PLoS One aldizkarian scAEGAN: Unification of single-cell genomics data by adversarial learning of latent space correspondences.

El método de LIBRA también se ha presentado en el congreso Single Cell Genomics 2022 (Utrecht, The Netherlands) con el poster LIBRA: an adaptative integrative tool for paired single-cell multi-omics data.
 

Categoría
Galería de imágenes
Documentación
Vídeo

La Aceleradora HEALTH, dirigida a proyectos de emprendimiento en salud y que premiará al mejor con 8.000 euros, abre su tercera convocatoria

Egileak
Gobierno de Navarra

El Departamento de Universidad, Innovación y Transformación Digital del Gobierno de Navarra, a través de la sociedad pública Centro Europeo de Empresas e Innovación de Navarra (CEIN), ha abierto la tercera edición de la Aceleradora HEALTH. El propósito de este programa de aceleración especializado es apoyar a emprendedores y emprendedoras con ideas de negocio innovadoras en el sector salud, así como a proyectos que operen en él y lleven un máximo de un año en el mercado. Además, se premiará con 8.000 euros al mejor de los proyectos participantes.

Entre las candidaturas que se presenten, se elegirá un máximo de ocho iniciativas según criterios como su cercanía al mercado, potencial de desarrollo, contenido científico-tecnológico o características del equipo promotor.

Las personas interesadas en tomar parte en el programa pueden consultar ya las bases de participación de la convocatoria, así como presentar su candidatura a través de este formulario hasta el próximo 23 de junio.

La Aceleradora HEALTH arrancará en el mes de septiembre, y el trabajo con los proyectos elegidos se enfocará, durante 10 semanas, en la validación de la idea y en el desarrollo del modelo de negocio, gracias a un itinerario formativo adaptado a la fase en la que se encuentren. En el proceso de aceleración, las personas participantes contarán asimismo con tutorías individuales y con consultoría especializada por parte de profesionales en activo y con experiencia de mercado.
 

Premio al “Mejor proyecto del año 2023 de la Aceleradora HEALTH”

Las iniciativas que culminen la aceleradora con aprovechamiento podrán presentarse ante el jurado que fallará el premio al “Mejor proyecto del año 2023 de la Aceleradora HEALTH”, dotado con 8.000 euros, que habrán de dedicarse a su puesta en marcha.

El jurado valorará, entre otros aspectos, el carácter innovador del proyecto, su factibilidad y existencia de mercado potencial o la implicación del equipo promotor.

Además, el proyecto galardonado podrá integrarse en el programa de escalado de startups en salud de CEIN, “HEALTH ScaleUp 2023” e instalarse durante seis meses, de forma gratuita, en el Vivero de Innovación de CEIN.

La Aceleradora HEALTH forma parte del itinerario CEIN HEALTH, que facilita servicios especializados para el fomento, la aceleración y el escalado de iniciativas de innovación y emprendimiento en salud.
 

Categoría
Documentación
Vídeo