Noticias

4.000 pertsonek ikerketa bati esker zergatik gaixotzen garen eta prebentzioa nola hobetu ezagutuko dute, eta hala doitasunezko medikuntza pertsonalizaturantz aurrera egingo du Departamentuak

Foto de familia representantes Cohorte IMPaCT Navarra
Egileak
Navarrabiomed

Osasun Departamentuak 20 urteko iraupena izango duen IMPaCT Kohorte proiektu nazionala aurkeztu du gaur Lezkairuko osasun zentroan
 


Fernando Dominguez Osasun kontseilariak IMPaCT Kohorte ikerketa aurkeztu du gaur Lezkairuko osasun-zentroan. Azterlan horren helburua da datozen 20 urteetan Espainiako biztanleak ordezkatzen dituzten 200.000 pertsonaren (4.000 Nafarroan) osasunari buruzko azterketa sakona egitea, gaixotasun nagusien jatorria hobeto ulertzeko, eta, horrela, gaixotasun horiek prebenitzen eta tratatzen laguntzeko, medikuntza pertsonalizatua eta doitasunezkoa sustatuz. Patricia Palacio eta Óscar Lecea ikerlari nagusiak eta Nafarroako ikerketaren kolaboratzaileak eta Susana Miranda Lehen Mailako Arretako gerenteak ere parte hartu dute ekitaldian.

Carlos III.a Osasun Institutuak sustatu du ekimena, Sareko Ikerketa Biomedikoaren Zentroak (CIBER) koordinatua, eta autonomia-erkidego eta hiri autonomo guztietako 21 erakundek eta oinarrizko arretako zerbitzuek parte hartzen dute. Foru Komunitatean, kohorte IMPaCT Navarrabiomed – Fundación Miguel Servet ikerketa biomedikoko zentrotik kudeatzen da, eta, bestalde, Osasunbideko Lehen Mailako Arretak Lezkairuko osasun zentroarekin koordinatzen eta gauzatzen du azterlana, proiektuaren nodo gisa.

4 osasun-zentrotako 4.000 pertsonaren lagin ausazkoa

Datozen bost urteetan, Nafarroan bizi diren 16 eta 79 urte bitarteko 4.000 pertsona sartuko dira azterketan, lau osasun-zentrotakoak: Lezkairu, Bigarren Zabalgunea, Milagrosa eta Aranguren Ibarra. Espainiako biztanleriaren ordezkaritza leiala bermatzeko, parte-hartzaileak ausaz aukeratzen dira; horregatik, pertsona batek ezin du bere burua boluntario aurkeztu kohorte IMPaCTn parte hartzeko.

Parte hartzen hasten direnean, bost urtean behin, azterketa fisiko oso bat egingo zaie Lezkairuko osasun-zentroan, osasun-galdetegi zehatz bati erantzungo diote eta lagin biologikoak hartuko zaizkie. Gainera, jarraipeneko kontaktu ohikoenak egingo dira telefonoz edo aplikazio mugikorren bidez. Informazio hori guztia Osasunbideko datu-base klinikoetan edo estatistikoetan eskuragarri dagoenarekin osatuko da.

Osasuneko kontseilariak azpimarratu duenez, "herritarren lankidetza funtsezkoa da. Lezkairutik kontaktatutako pertsonek proiektuaren potentziala ulertuko dutelakoan gaude, herritar guztien osasuna hobetuko duena eta deitzen badiote parte hartuko duena ".

Oraingoz, ikerketak Nafarroako ausazko lagina osatzen duten 4.000 pertsonetatik hamar bildu ditu. Osasunbideak hautatutako pertsonek testu-mezu bat jasoko dute, Lezkairuko osasun-zentrotik harremanetan jarriko direla adieraziz, eta azterketan parte hartzera gonbidatuko dituzte, baita proiektuaren informazio-webgunerako esteka bat ere, xehetasun guztiak aurkitzeko. Mezuaren hartzailea "Salud Comunicaciones" izango da, eta testu hau izango du, bai gaztelaniaz, bai euskaraz:

  • [Nombre +iniciales apellidos]: Estamos realizando un estudio sobre salud de la población navarra Cohorte IMPaCT. Te llamaremos del Centro de Salud de Lezkairu para invitarte a participar. + información:  portalsalud.navarra.es/es/cohorte
     
  • [Izena + hasierako abizenak]: Nafarroako biztanleriaren osasunari buruzko azterlan bat egiten ari gara IMPaCT Kohortea. Lezkairuko Osasun Zentroak parte hartzera gonbidatzeko deituko dizu. Informazio +:  portalsalud.navarra.es/eu/kohortea
     

Ikerketaren garrantzia

Patricia Palacio eta Óscar Lecea Osasunbideko Lehen Mailako Arretako medikuak ikerketaren buru dira Nafarroan, eta ikerketaren garrantzia azpimarratu dute: "kohorte IMPaCTk mugarri bat ezarriko du Espainian ikerketa biomedikoa egiteko moduan. Lortuko diren datuei esker, komunitate zientifikoak hobeto jakingo du nola prebenitu gaixotasun nagusiak eta adinarekin, lesioekin eta desgaitasunarekin lotutako narriadura ".

Banakako eta populazioko datuen, datu klinikoen, genetikoen, epidemiologikoen eta bizi-ohituren erregistro dinamikoa izateko aukerak aukera emango du gaixotasun-eredu prediktiboak eraikitzeko, osasun-arloko desberdintasunak identifikatzeko, funtsezko adierazleak monitorizatzeko eta osasun-politiken inpaktua ebaluatzeko.

Adibide arrakastatsuak daude beste herrialde batzuetan, hala nola Erresuma Batuan, Frantzian, Alemanian, Suedian edo AEBn. Kohorte horiek lagin biologikoak eta informazio epidemiologiko oso zabala dute – faktore sozialak eta ekonomikoak barne –, eta prebentzioan eta arreta pertsonalizatuan aurrera egiteko oinarrizko tresna dira. Horrela, IMPaCT kohorteak Espainiako doitasun-medikuntzari buruzko ikerketan jauzi kualitatiboa ematea ahalbidetuko du, gure herrialdea maila berean kokatuz.

 

Categoría
Galería de imágenes
Lehen Mailako Arretako, SNS-Oko eta Navarrabiomedeko profesionalak, Fernando Dominguez kontseilariarekin batera.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Prentsaurrekoa kohorte IMPaCT Nafarroa
Deskargatu Flecha que indica descarga
Patricia Palacio ikertzaile nagusia hedabideen aurrean.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Mª Carmen, kohorte IMPaCTko partaidea, azterketako probetan.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Kontseilariak parte-hartzaileari probak egiten parte hartu du.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Rubén, IMPaCT kohorteko partaidea, baimen informatua betetzen.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

The European PreDisc project will help to generalise the prescription of personalised training for elderly patients during and after hospitalisation

Presentación proyecto PreDisc
Egileak
Navarrabiomed
  • Navarrabiomed, which leads this transnational cooperation project, presents the model applied in Navarra for the care of elderly hospitalised patients at the launch meeting for PreDisc.

The partners of the PreDisc project came together on Friday 15th March, at the Navarrabiomed biomedical research centre, to launch this transnational cooperation initiative between professionals from France, Portugal, Andorra and Spain, which is cofinanced with FEDER funds via the Sudoe program. The aim thereof is to prevent disability in elderly patients by promoting regular physical activity during and after periods of hospitalisation. 

The government of Navarra’s regional health minister, Fernando Domínguez, chaired the launch event for PreDisc, where he highlighted “the importance of implementing a personalised training program during hospitalisation and continuing it after discharge, with follow-up by Primary Care”. The project also includes a multicentre clinical trial to generate scientific evidence and promote the integration of such programs into standard clinical practice.

“Our society is undergoing changes, with more and more elderly people, with more chronic conditions and a greater likelihood of being admitted to hospital, therefore health systems, especially publicly funded ones, must adopt new practices to adapt to this new reality”, explained Domínguez.  Similarly, he indicated that “the solutions we can provide to the challenge of ageing are varied, but all point towards innovation as a working goal. Innovation in all its meanings: methodological, social, technological, etc. The PreDisc project is a good example of that”.

Furthermore, as the Minister of Health explained, “international cooperation, collaboration between research, hospital healthcare and Primary Care, the technological commitment, as well as the social and territorial orientation of the project have to generate an innovative model. of disability prevention in the elderly based on the individualised prescription and coordinated monitoring of a physical training program for them.” 

Together with representatives of the project’s partners, the head of Navarrabiomed, Maite Mendioroz Iriarte, the Managing Director of the Servicio Navarro de Salud-Osasunbidea, Alfredo Martinez Larrea, and the Managing Director of the Hospital Universitario de Navarra, Estrella Petrina Jáuregui, were also present.


The care model for hospitalised elderly patients in Navarra

After the institutional event, the attendees moved to the gym located in the HUN Geriatrics department, to learn about the care model for hospitalised elderly patients in Navarra and the impact that physical activity has during their stay in the hospital. 

The prescription of personalised physical activity during the hospitalisation period is being progressively integrated into the hospital system in order to prevent the functional deterioration associated with hospitalisation, although it has not yet been fully integrated into standard clinical practice. “The aim is to prioritise functional recovery, thanks to an individualised training program that allows the hospital stay to be shortened and avoids the disability that may arise during hospitalisation. This new care model allows a more comprehensive approach to elderly patients and moves us away from a model more focused on each patient's illness,” explains Nicolás Martínez Velilla, head of the Geriatrics and Active Ageing Unit (INGEA) of Navarrabiomed, head of the Geriatrics Department at HUN and principal investigator of the PreDisc project.

It must be remembered that the demographic situation of the countries in the SUDOE region (France, Spain, Andorra and Portugal), as is also the case for the rest of Europe, is characterized by a progressive ageing of the population, with a life expectancy of around 83–84 years. This phenomenon poses challenges in terms of healthcare and long-term care. To address these challenges, comprehensive strategies that promote active ageing, prevent disability, guarantee universal accessibility and adapt services to the needs of older people are needed. In this sense, geriatric care during the hospitalisation period is crucial in the life trajectory of these patients. 

In 2012, a prospective observational study was carried out in patients over 75 years of age admitted to the Geriatric Department of Navarra to evaluate the impact of bed rest on their functionality. It was found that 48.4% of patients suffered functional deterioration upon admission, with this persisting in 38.7% upon discharge. The average time spent in bed was 19.7 hours per day, and 58.1% were bedridden for an average of 20 hours per day. The length of time spent in bed was associated with functional deterioration and mortality, thus suggesting the need for interventions to improve patient care.

A randomized clinical trial conducted in 2019, also at HUN, investigated the impact of an individualised exercise intervention in very elderly people during acute hospitalisation. A total of 370 patients were randomly assigned to an exercise group or a control group. The main findings showed that the exercise group experienced significant improvements in functional capacity, cognitive status, mood, and quality of life compared to the control group. Furthermore, no adverse effects related to the exercise intervention were observed, thereby suggesting that it is safe and effective in reversing the functional decline related to acute hospitalisation in very elderly patients. 

To facilitate the integration of physical exercise during the hospitalisation period into standard clinical practice, it is necessary to generate greater scientific evidence through a multicentre clinical trial that will be carried out within the framework of the PreDisc project. In this case, the randomised, multicentre trial will be international and will include the participation of HUN, CHU Toulouse, Hospital Distrital da Figueira da Foz and Hospital Nuestra Señora de Meritxell in Andorra. Its objective is to generate greater scientific evidence and to be able to integrate personalised physical activity programs into standard clinical practice at the hospital level in the future. 

 

From the hospital to rural areas
In addition, to prevent longer-term disability and improve the quality of life of older people in their daily lives, the PreDisc project proposes to continue this physical exercise program started in the hospital after discharge, by way of follow-up in Primary Care and the development of an innovative eHealth tool.

And beyond patient care in the healthcare field, PreDisc also focuses its scope of action on the promotion of active ageing, especially in rural areas, through the development of technological tools, the training of healthcare personnel, carrying out home visits and events in rural communities, which should reduce unnecessary hospital admissions. 

PreDisc has a total budget of 1,288,550 euros, 75% of which is co-financed by the Interreg Sudoe Program, which supports regional development in south-western Europe by collaborating in the promotion of transnational projects through the European Regional Development Fund (FEDER). This program promotes cooperation to resolve problems common to the regions of southwestern Europe.

The project consortium is led by the Navarrabiomed biomedical research centre - Fundación Miguel Servet and includes the participation of the Navarra Health Research Institute (IdiSNA), Primary Care of the Servicio Navarro de Salud – Osasunbidea (SNS-O), the University of Deusto (Bizkaia, Euskadi), Center Hospitalier Universitaire de Toulouse Pôle Gériatrie (Occitania), Hospital Distrital da Figueira da Foz, EPE (Coimbra, Central Region) and Servei Andorrà d'Atenció Sanitària (Andorra), supported in turn by nine public and private organisations in southwestern Europe that participate as associate partners.
 

Categoría
Galería de imágenes
El consejero de Salud da la bienvenida a los socios del proyecto PreDisc
Deskargatu Flecha que indica descarga
Maite Mendioroz, directora de Navarrabiomed en la apertura del acto institucional de lanzamiento del proyecto
Deskargatu Flecha que indica descarga
Nicolás Martínez Vellila, IP del proyecto PreDisc
Deskargatu Flecha que indica descarga
El consejero de Salud y los socios de PreDisc visitan el gimnasio del servicio de Geriatría del HUN
Deskargatu Flecha que indica descarga
Fabiola Zambom, Investigadora posdoctoral de la Unidad Geriatría y Envejecimiento Activo (INGEA) de Navarrabiomed con un paciente, durante el programa de entrenamiento
Deskargatu Flecha que indica descarga
Sesión de entrenamiento en el gimnasio del servicio de Geriatría del HUN
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

Blanca Acha Santamaría will defend her doctoral thesis on Friday, 22nd March  

Blanca Acha Santamaría
Egileak
Navarrabiomed

Blanca Acha Santamaría, a predoctoral researcher from the NeuroEpigenetics Unit at Navarrabiomed-IdiSNA, will defend her thesis from the Universidad Pública de Navarra on Friday, 22nd March, at 11:30 h, in the conference room at Navarrabiomed. Her research, which is entitled “Identification epigenetic biomarkers for DNA methylation in peripheral blood from Alzheimer's disease patients” has been undertaken at Navarrabiomed under the supervision of Dr. Maite Mendioroz Iriarte, Principal Investigator, and Dr. Idoia Blanco Luquin, a postdoctoral researcher at the NeuroEpigenetics Unit at Navarrabiomed, as co-supervisor.


Research and results


The diagnosis of Alzheimer's disease (AD) is one of the main challenges faced by the scientific community. As such, epigenetics may be a novel source of of potential diagnostic biomarkers for this disease. This thesis is based on the findings of a previous study by the group, performed using samples from the hippocampus of AD patients, which found abnormalities in the DNA methylation pattern in regulatory regions related to neurogenesis. See the paper published in Clinical Epigenetics.


The main aim of the thesis was to find epigenetic biomarkers based on DNA methylation in peripheral blood from AD patients that may help the diagnosis, prognosis and treatment of this disease. The results highlight a potential role for DNA methylation as part of a panel of biomarkers to improve the diagnosis of AD and which is easy to apply and accessible to all patients.


Funding and publication of the research 


This project has been possible thanks to a grant from the Strategic Health Action, in the framework of the National Scientific Research, Development and Technological Innovation Plan, financed by the Instituto de Investigación Carlos III (ISCIII) as part of the Healthcare Research Fund (FIS) call for proposals 2018–2021 (FIS PI17/02218). A grant for hiring predoctoral researchers has also been provided by PFIS: contract for predoctoral training in healthcare-related research, funded by the Instituto de Investigación Carlos III (ISCIII) 2019–2022 (FI18/00150).


The results of the research in this doctoral thesis have been published in the journal Neurology, “Association of Blood-based DNA Methylation Markers With Late-Onset Alzheimer Disease”. Moreover, Blanca Acha has presented scientific communications at several national and international conferences.

Categoría
Galería de imágenes
Blanca Acha Santamaría
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

Los primeros pasos en la vacuna contra la alergia al cacahuete prometen "buena tolerancia y seguridad”

alergia cacahuete
Egileak
Navarrabiomed
  • La Clínica Universidad de Navarra y el Hospital Universitario de Navarra siguen buscando candidatos para probar este avance contra la alergia alimentaria más letal, una investigación que dirigen las doctoras Marta Ferrer y Ana Tabar
     


Las alergias alimentarias condicionan la vida de más de 220 millones de personas en todo el mundo. Entre ellas, la alergia al cacahuete es una de las más comunes y de las más mortales. Solo en España, afecta a 200.000 personas. A pesar de la prevalencia, todavía no existe ninguna medicación que la combata y el único tratamiento desensibilizante no tiene un efecto definitivo, porque ofrece, de momento, una tolerancia temporal.

La Clínica Universidad de Navarra y el Hospital Universitario de Navarra tienen puesto en marcha desde 2020 un ensayo clínico de la primera inmunoterapia dirigida a tratar la alergia a este fruto seco. La doctora Marta Ferrer, especialista del Departamento de Alergología de la Clínica, explica que “hasta ahora se ha administrado INP20 a 32 pacientes alérgicos al cacahuete, y los resultados son prometedores en cuanto a su buena tolerancia y seguridad”.

Este innovador tratamiento está compuesto por nanopartículas que contienen cacahuete. Gracias a su tamaño, consiguen llegar hasta las células T, un tipo de células inmunitarias, y regular su activación. Así, el sistema inmunitario no reconoce como extraña la sustancia de este fruto seco, hasta convertirse en tolerable para el organismo humano. Los resultados del ensayo se presentarán a finales de febrero en el congreso anual de la Academia Americana de Alergia, Asma e Inmunología en Washington.

La vacuna ha sido desarrollada por la empresa biotecnológica navarra InnoUp Farma. Maite Agüeros, su directora general, destaca que “a diferencia de otras estrategias de inmunoterapia, nuestra tecnología permite que no se active la respuesta inmune que causa anafilaxia y otras reacciones graves”.

Este ensayo clínico, coordinado por la doctora Marta Ferrer y la doctora Ana Tabar, directora del Servicio de Alergología del Hospital Universitario de Navarra, es el resultado del trabajo del grupo de investigación 'Alergias, nuevas formas de inmunoterapia y bases inmunológicas', del Instituto de Investigación Sanitaria de Navarra (IdiSNA). “La búsqueda de una inmunoterapia contra la alergia al cacahuete está en la primera línea de investigación de nuestra especialidad. Si resulta definitivamente efectiva, esta vacuna permitirá desarrollar otras para revertir diferentes alergias alimentarias”, concluye la doctora Tabar.
 

Proceso de reclutamiento abierto

El ensayo clínico, de fase I y II, se está llevando a cabo tanto en la Clínica Universidad de Navarra -en sus sedes de Pamplona y Madrid-, como en el Hospital Universitario de Navarra. Las personas interesadas en participar pueden contactar con el Departamento de Alergología de la Clínica (ensayocacahuete@unav.es – 948 25 54 00) o del Hospital Universitario de Navarra (servicio.alergias@navarra.es – 848 42 86 68).

Categoría
Documentación
Vídeo

Lara Matilla Cuencak bere doktore tesia defendatuko du, astelehena, urriak 30

Egileak
Navarrabiomed


Lara Matilla Cuencak, Navarrabiomedeko Kardiologia Translazionaleko Unitateko doktoretza aurreko ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitate Publikotik egindako doktore tesia irakurriko du datorren astelehenean, urriaren 30an, 11:30etan, Navarrabiomedeko Ekitaldi Aretoan.

Doktore lana, Sex differences in aortic stenosis. A role for the aldosterone/mineralocorticoid receptor axis and its biotarget Galectin-3, izenekoa, Navarrabiomeden eta Nafarroako Unibertsitate Ospitalean egin da, Natalia López Andrés Kardiologia Translazionaleko Unitateko ikertzaile nagusiaren zuzendaritzapean. 

Ikerketaren garapena eta emaitzak
 

Aorta-estenosi larria mendebaldeko balbulopatia ohikoena da, eta gero eta prebalentzia handiagoa du biztanleriaren zahartze progresiboagatik. Gaur egun, tratamendu posible bakarra aortako balbula-ordezpena da. Eraginkorra izan arren arrisku eta kostu handiekin lotuta dago. Medikuntza pertsonalizatuagoa bilatze aldera, aortako estenosian dauden sexu-desberdintasunak ikertzea da lan honen ardatza.

Doktorego-tesi honen eskuizkribua 4 artikulu zientifikok osatzen dute. Artikulu horietan, balbulen ordezko kirurgia egin zitzaien 200 paziente baino gehiagoren 3 kohorte erabili ziren. Kirurgietan lortutako balbula-ehuna abordatze histologiko, molekular eta zelularra egiteko erabili zen.

Ikuspegi traslazionaletik planteatuta, lan honen helburua gaixotasunaren mekanismo fisiopatologiko nagusiak aztertzea da (hantura, estres oxidatiboa, fibrosia, matrizearen birmoldaketa, kaltzifikazioa, apoptosia eta angiogenesia), bai balbula aortikoetan, bai horietatik eratorritako balbula-zelula interstizialetan. Gainera, Aldosterona bideak/hartzaile mineralokortikoideak eta bere dianak (Galectina-3) gaixotasunean izan dezaketen papera ikertu zen, baita bien inhibitzaile espezifikoen erabilera onuragarria ere, balizko diana terapeutiko berriak deskribatzeko.
 

Finantzaketa eta emaitzen hedapena

Tesi hau Carlos III.a Osasun Institutuaren finantzaketarekin eta pFIS doktoretza aurreko kontratuen programarekin garatu ahal izan da. Gainera, Larak nazioarteko bi egonaldi egin ditu 2022an eta 2023an Frederic Jaisser irakaslearen laborategian, Parisko Centre de Reserche des Cordeliers zentroan, Nafarroako Unibertsitate Publikoaren bidaia-beka bati esker lehenengoan, eta Carlos III.a Osasun Institutuaren (M-AES) beste bat bigarrenean.

Doktorego-tesia garatu bitartean, Lara Matillak 17 artikulu zientifiko argitaratu ditu, eta horietatik 8 lehen edo lehenengo egile gisa. Gainera, Larak emaitzak zabaldu ditu nazioko eta nazioarteko zenbait puntutan, horietako bitan ahozko saioan: European Section of the Aldosterone Council (ESAC) Erroman 2019an eta Artery Congress, Nancy, 2022an.

Categoría
Galería de imágenes
Lara Matilla Cuenca.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

Marta Redondo Muñozek bere doktore tesia defendatuko du, asteazkena, abenduak 20

Egileak
Navarrabiomed

Marta Redondo Muñozek, Navarrabiomed-IdiSNA-ko Seinaleztapena minbizian -ren Unitateko ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitate Publikotik egindako doktore tesia irakurriko du abenduaren 20an. Ekitaldia 11:00etan hasiko da, Navarrabiomedeko Ekitaldi Aretoan.

Doktore lana, “Gantz-azidoen metabolismoa diana terapeutiko gisa melanoma motako azaleko minbizian”, izenekoa, Navarrabiomed-en egin da, Imanol Arozarena Martinicorena, Seinaleztapena minbizian -ren Unitateko Ikerlari nagusia, eta Florencio Marzo Pérez, Nafarroako unibertsitate Publikoko katedratikoa, doktoreen zuzendaritzapean. 

Melanoma duten pazienteek kasu gehienetan BRAF genearen aurkako terapiei (tumoreen progresioan giltzarri den geneetako bat) ondo erantzuten dietela behaketatik abiatu egin da bere lana. Hala ere, terapia horiekiko erresistentziak garatzen dituzte laster, eta tumoreak hazi egiten dira berriro. Gainera, azken azterketa klinikoen arabera, paziente horiek okerrago erantzuten diote immunoterapiari.

Doktorego-tesian, Marta Redondo Muñozek gantz-azidoen metabolismoak BRAF inhibitzaileekiko erresistentziaren garapenean duen zeregina ikertu du, eta tumore-progresioa moteltzeko, ranolazinaren (bihotzeko gaitzetarako botika bat) ekintza frogatu da. Are garrantzitsuagoa: ikerketak azpimarratzen duenez, gai aktibo hori aplikatuta, melanoma-zelulak errazago ikusten dira immunitate-sisteman. Hala, immunoterapien erantzuna hobetzen da, eta linfozitoek tumore-hazkundea kontrolatzeko duten gaitasuna handitzen da.

Emaitzen finantzaketa eta hedapena

Ikerketa Nafarroako Gobernuak finantzatu du, “Industria-doktoretzak 2020 enpresek, ikerketa-zentroek eta zentro teknologikoek doktoregaiak eta doktoregaiak kontratatzeko  laguntzaren bidez, eta Melanomako Espainiako Diziplina Anitzeko Taldeak (GEM), “Doktoretza-tesirako laguntza” delakoaren bidez.
Bestalde, emaitzak Nature Metabolism aldizkarian argitaratu dira: “Metabolic rewiring induced by ranolazine improves melanoma responses to targeted therapy and immunotherapy”.

 

 

Categoría
Galería de imágenes
Marta Redondo Muñoz, Navarrabiomedeko Seinaleztapena minbizian -ren Unitateko ikertzailea
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

Navarrabiomed eta ADItech genero-dimentsioko ikerketa biomedikoa sustatzeko eta bikaintasun zientifikoa lortzeko elkartu dira

Egileak
Navarrabiomed

Ikerketaren bikaintasuna eta garapen biomedikoa sustatzeko asmoz, gaur goizean, ADItech-eko zuzendari nagusiak, SINAI Nafarroako I+G+b Sistemaren koordinatzaileak, Diego Garrido Vidalek eta Maite Mendioroz Iriartek, Navarrabiomedeko zuzendariak, aliantza estrategiko bat iragarri dute, Nafarroaren posizioa sendotu nahi duena, zehazki, genero-dimentsioko ikerketaren esparruan erreferente gisa; izan ere, alderdi hori funtsezkoa da ikerketa bikain gisa katalogatzeko.

Hori dela eta, 2019az geroztik, Nafarroako Gobernuko Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuak ezarritako estrategiari esker, ADItech-ek ikerketaren edukian genero-dimentsioa txertatzea babestu eta erraztu du. Era berean, Osasun Sailak herritarren errealitateari erantzungo dion eta pazienteei arreta hobea emango dien ikerketa biosanitario inklusiboago baten alde egiten jarraitzen du.

Genero-dimentsioa sartzea sexuaren aldagaia kontuan hartzean datza, hau da, ezaugarri biologikoak, eta generoaren analisia, gizarte-eraikuntzaren kontzeptua, ikerketa bati ekitean. Aliantza honen bidez, ADItech-ek ikerketa biomedikoko erreferentziazko zentro publikoa den SINAI Navarrabiomed agentearekin lankidetzan sakontzen du, elkarrekin arlo horretan aurrera egiteko.

Ikerketa guztiak genero-ikuspegitik planteatu behar badira ere, ikerketa biomedikoaren esparruan sartu behar da azterketa hori, ikerketen emaitzak emakumeei eta gizonei berdin mesede egin diezaieten.

Ildo horretan, Navarrabiomedek zeharkako ikerketa-eremu bat jarri du abian, generoak eta sexuak Zentroan aztertu ohi diren patologietan duten eragin bereizgarrian zentratuta. Helburua da generoak eta sexuak biomedikuntzaren hainbat arlotan eragiten dituzten ondorio biologikoak eta klinikoak hobeto ulertzea, hala nola minbizia, gaixotasun kardiobaskularrak, digestio-gaixotasunak, jarduera fisikoa, zahartzea, sistema immunea eta gaixotasun infekziosoak edo neuroendekapena. Arlo honek lagunduko du ulertzen zergatik gaixotzen diren gizonak eta emakumeak modu desberdinean, eta zeintzuk diren desadostasun horien arrazoi eta oinarri genetiko, molekular, zelular eta patologikoak.

Hona hemen ADItech-en eta Navarrabiomed-en arteko aliantza horren helburu nagusietako batzuk:

  • Ikerketa bikaina sustatzea: ADItech-ek laguntza emango du Navarrabiomedeko ikerketa biomedikoko proiektu guztietan sexuaren aldagaia eta genero-analisia kontuan hartuko dituen zeharkako ikerketa-lerro bat garatzeko.
  • Gutxi arakatutako arloetan ezagutza zientifiko berria sortzea: berariaz emakumeei eragiten dieten gaiei buruzko ikerketa-programak eta -proiektuak garatzea, biztanleriaren % 50 osatzen baitute.
  • Sentsibilizazioa, prestakuntza eta trebakuntza: ikertzaile guztiek genero-dimentsioko ikerkuntzako oinarrizko kontzeptuak eta jardunbide egokiak ezagut ditzaten, biomedikuntzan abangoardia eta bikaintasuna bermatuz.
  • Nazioan eta nazioartean erreferentziazko harreman-sare bat ezartzea: genero-dimentsioa txertatuz ikerketa bikaina egiten denbora daramaten adituak, ikerketa-taldeak eta erakundeak identifikatzen eta haiekin harremanetan jartzen lagunduko da.

Bi erakundeek datozen lau urteetan helburu nagusiak lortzeko ekintza zehatzak garatzeko konpromisoa hartu dute. Diego Garrido Vidal ADItecheko zuzendari nagusiak adierazi duenez, "aliantza hau aukera paregabea da Nafarroarentzat. ADItech-en genero-ezagutza eta Navarrabiomeden ikerketetan praktikan aplikatzeko gaitasuna batzen ditugu, ikerketa biomedikoan etorkizun bikainagoa izateko oinarriak ezartzen ari gara." Bestalde, Maite Mendioroz Iriarte Navarrabiomedeko zuzendariak adierazi duenez, "gure ikuspegia beti izan da osasun sistema publikorako bikaintasuneko ikerketa biomedikoan erreferente bihurtzea. ADItech-en laguntzarekin eta laguntzarekin, hori lortzetik gertuago gaude". Hitzarmen hau bat dator Foru Gobernuak egindako lanarekin; izan ere, arlo guztietan eta, bereziki, zientzian, teknologian eta berrikuntzan emakumeen papera sustatzen eta bultzatzen lagundu duten politika espezifikoak ezarri ditu.

Informazio gehiago:

Categoría
Galería de imágenes
De izda. a dcha. Maruxa Arana, Excelencia y Divulgación de I+D+i de ADItech; Maite Mendioroz, directora de Navarrabiomed y Diego Garrido, director de ADItech.
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo

Nafarroako Ospitale Unibertsitarioan arrakastaz egin dira begi-orbitaren bidez garuneko tumoreak erauzteko lehen ebakuntzak

Egileak
Gobierno de Navarra

Neurokirurgiako zerbitzuak teknika berri hori erabiltzen du, prozesua aldez aurretik Navarrabiomedeko kirofano esperimentalaren bioereduetan probatu ondoren, Osasun Departamentuko Irakaskuntza Planeko prestakuntza-jardueraren esparruan.



Nafarroako Ospitale Unibertsitarioko (NOU) Neurokirurgia Zerbitzuak zentro bereko Otorrinolaringologia eta Oftalmologia zerbitzuekin batera, burbuineko tumoreak goiko betazalean ebaki txiki bat eginez kentzeko bi ebakuntza egin ditu berriki. Osasun Departamentuko Irakaskuntza Planeko prestakuntza jardueraren barruan, Navarrabiomedeko kirofano esperimentalaren instalazioetan probatutako teknika berria da.

Inbasio txikieneko prozedura horrek hainbat abantaila ditu teknika tradizionalaren aldean: kraniotomia egiteak sor ditzakeen konplikazioak saihesten dira, larruazaleko ebakidura eta lesiora iristeko garezurreko hezur kopurua askoz txikiagoak baitira. Teknika horren bidez, halaber, kirurgia-denbora murrizten da, ebakuntza ondoko min gutxiago izaten da eta gaixoa azkarrago sendatzen da.
 
Hasieran, AEBetako zirujau batek deskribatzen du transorbitario endoskopikoa aztertzea, eta munduko zentro gutxitan egiten da. Espainian, Bartzelonako Hospital Clinic-ek bakarrik argitaratu ditu prozedura horren bidezko esku-hartzeak. Teknika horrek prestakuntza oso espezifikoa eskatzen du, askotan nazioarteko zentroetan, eta, halaber, talde kirurgikoen arteko koordinazio garrantzitsua. Bertan prestatzeko, Idoya Zazpek, NOUko Neurokirurgia Zerbitzuko buruak, ikastaro bat egin zuen duela gutxi Napolin, Neurokirurgiako Italiako Elkarteak antolatuta. Ikastaro horretan, Seulgo Samsung Ospitaleko Kong doktoreak, horrelako prozeduretan esperientzia handiena duen neurozirujauak parte hartu zuen.

Teknika hau orbita inbaditzen duten edo begiaren atzean dauden garezurraren oinarriko tumore zerebraletan erabiltzen da. NOUn egindako mota horretako bi ebakuntzak urriaren 26an eta azaroaren 9an egin ziren. Lehenengo kasuan, garuneko tumore bat zegoen, orbita inbaditu eta exoltafmoak eragiten zituena (protrusioa edo begi-globoaren desplazamendua). Bigarren gaixoari orain dela bederatzi urte tumore bat eman zioten teknika klasikoaren bidez, kraniektomiaz irekitako tratamendu baten bidez. Hala ere, duela gutxi tumorea birzatitu egin zen, eta horrek beste ebakuntza bat eskatzen zuen. Bi pazienteak, emakume gazteak, arazorik gabe eboluzionatu zuten ebakuntzaren ondoren.

 

Informazio gehiago:

Categoría
Documentación
Vídeo

Pablo Iturbe Sanzek bere doktore tesia defendatuko du datorren ostiralean, abenduak 1

Egileak
Navarrabiomed


Pablo Iturbe Sanzek, Navarrabiomedeko Patogenesi mikrobianoko Unitateko doktoretza aurreko ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitate Publikotik egindako doktore tesia irakurriko du datorren ostiralean, abenduaren 1ean, 10etan, Navarrabiomedeko Ekitaldi Aretoan.

Doktore lana, "Staphylococcus aureus-en NcO*en atlasa" izenekoa, Navarrabiomeden egin da, Iñigo Lasa Uzcudun, Navarrabiomedeko mikrobianoko Unitateko ikertzaile nagusiaren zuzendaritzapean. Pablo Iturbe Sanzen ikerketak Staphylococcus aureus bakterioaren genoman dauden NcO-ak mapeatu nahi ditu. 


Ikerketaren garapena eta emaitzak

Navarrabiomedeko Patogenesi Mikrobionoko Unitateak aurretik egindako azterlan batean, transkripzio-egitura berri bat zegoela dokumentatu zuen, NcO izenekoa. NcOak RNA molekula bakar batean transkribatzen diren gene-multzoak dira, nahiz eta kontrako norabidean transkribatzen diren geneen bidez bereizita egon. Aurkikuntza horrek paradigma berri bat ireki zuen bakterioetako geneen adierazpenaren azterketan.

Doktorego-tesian, Pablo Iturbe Staphylococcus aureus bakterioaren genoman dauden NcOen kopurua ezartzera bideratu da, transkripzio-egitura horien maiztasuna, ezaugarri komunak edo gene inplikatuen arteko erlazio funtzionala zehazteko. RNA luzeak sekuentziatzeko aukera ematen duen Nanoporeko zuzeneko RNA sekuentziatzeko metodologia erabiliz, Staphylococcus aureus genoman 18 NcO daudela detektatu da. Transkripzio-arkitektura hori ez da bakterioena soilik, eta fagoetan ere agertzen da (bakterioen birusa). Zehazki, Staphylococcus aureus-en bereizgarria den fago batek lau NcO ditu.

Ondorioz, tesi horrek agerian uzten du bakterioetan geneen adierazpena koordinatzeko transkripzio-arkitektura berri bat dagoela.


Finantzaketa eta emaitzen hedapena

Ekonomia, Industria eta Lehiakortasun Ministerioaren 2017ko I+G+B proiektuetarako laguntzen deialdiaren bidez lortutako FPI beka batek finantzatu du ikerketa.

Tesiaren emaitzen ondorioz, bi argitalpen berrikusten ari dira: bata Microlife aldizkarian eta bestea Nature Mikrobiology aldizkarian.

Bestalde, emaitzak Espainiako Mikrobiologia Elkarteko eta Espainiako Genetika Elkarteko bi zientzia-biltzarretan (biak 2021ean) zabaldu dira. Halaber, EMBOk antolatutako Mikrobiologiari buruzko nazioarteko kongresu batean (The new Mikrobiology, 2022) ahozko azalpena egin zen eta poster onenaren saria eman zen.
 

* jarraian ez dagoen operoia
 

Categoría
Vídeo

Navarrabiomedeko jarduerak 2023ko Zientziaren Asteetan

Egileak
Navarrabiomed

Navarrabiomedeko laborategiak bisitatzea, Kondestablearen erakusketa interaktiboa eta erakusketa birtuala.



Navarrabiomed Nafarroako Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Asteetan parte hartzen ari da aurten ere, Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP), Iruñeko Planetarioak, Nafarroako Unibertsitateak eta Zientziaren Lagunen Klubak antolatuta. 2023. edizioa gaur, azaroak 8, hasi da, eta azaroan zehar luzatuko da, publiko guztiarentzako egitarau osoarekin.


NAVARRABIOMEDEK ANTOLATUTAKO JARDUERAK

 

  • Navarrabiomedera bisita Zientzietako Batxilergoko ikasleentzat. BETETA.
    Astelehena, azaroak 27, 16: 30ean Navarrabiomedeko areto nagusia. Ikerketa biomedikoko irteera profesionalei buruzko saioa eta, ondoren, zentroko laborategiak talde txikietan bisitatzea. Izen-emateak ez daude aktibo, ez baitago lekurik bisita honetara joateko.
  • Navarrabiomedeko erakusketa Kondestablearen Jauregian (Iruña). "Zelulatik pazientera" erakusketa 2023ko abenduaren 10era arte egongo da ikusgai Kondestablearen Jauregiko ezkaratzean, igandea arte, 2023ko abenduaren 10a arte. Erakusketa, gaztelaniaz eta euskaraz eskuragarria, publiko orokorrari zuzenduta dago. Gazteenentzat eta eskolakoentzat ere prestatuta dago.

    Kartoizko eskultura jasangarrien formatuko 9 pieza zientifikok osatzen dute erakusketa, ikerketa biomedikoan aurrerapenak azaltzen dituztenak, bai eta ikerketa biomedikoa hamar urte hauetan osasun-sistema publikoaren praktika klinikoan integratzeak dakartzan erronkak eta erronkak ere. Gainera, errealitate areagotuko formatu interaktibo berrien bidez zientzia esploratzeko beste modu bat proposatzen du. Eduki guztiez gozatzeko, Navarrabiomed aplikazioa doan jaitsi behar da (Androiderako eta iOSerako eskuragarri).

    Proiektu honek Nafarroako Gobernuko Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuaren finantziazioa jaso du Kultura Zientifikoa Sustatzeko, Nafarroan egindako I+G+b hedapenerako eta STEM COSMOS 2022 eta 2023 bokazioen sustapenerako laguntzen deialdian

    Ikasleentzako bisitak > Ikasleentzako bisita gidatua hitzartu nahi duten irakasleek Navarrabiomedekin harremanetan jarri beharko dute.
     
  • Bisita birtuala > Navarrabiomedek bisita birtuala eskaintzen du bere web orritik, "Zelulatik pazientera" erakusketaren edukia ezagutzera emateko. Bisita gazteleraz/Bisita euskaraz. Laguntza pedagogikoko online tresna bat da, irakasle, ikasle eta publiko interesdun guztien eskura dagoena, zientzia herritarrengana hurbiltzeko, hezkuntzan STEM ikuspegia bultzatzeko eta bokazio zientifikoak sustatzeko.
Categoría
Galería de imágenes
Acto de presentación de las Semanas de la Ciencia 2023
Deskargatu Flecha que indica descarga
Estudiantes visitando los laboratorios en ediciones anteriores
Deskargatu Flecha que indica descarga
Estudiantes en el laboratorio de Señalización en cáncer
Deskargatu Flecha que indica descarga
Documentación
Vídeo