Yesenia García Alonsok, Navarrabiomed-IdiSNA-ko Ariketa fisikoa, osasuna eta bizi kalitatea (E-FIT) Unitateko ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitate Publikotik egindako doktore tesia, irakurriko du datorren ostegunean, ekainaren 1ean. Ekitaldia 10:00etan hasiko da, NUPeko Osasun Zientzien Campusaren 25. aretoan.

Doktorego-lana, “Espainiako ikasleen egoera fisikoaren, gorputz-osaeraren adierazleen eta jarduera fisikoaren osagaien arteko erlazioa”, izenekoa, Navarrabiomed-en egin da, Mikel Izquierdo, Ariketa fisikoa, osasuna eta bizi kalitatea (E-FIT) Unitateko Ikerlari nagusia, Alicia Mª Alonso, Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzietako irakaslea eta ikertzailea NUPen eta Antonio García-Hermoso, Haur-gazteen ariketa fisikoa Unitateko Ikerlari nagusia, doktoreen zuzendaritzapean.

Haur Hezkuntzako etapako ikasleen egoera fisikoaren eta ohitura osasungarri batzuen arteko harremana ezagutu nahi du ikerketak. Egindako azterketen bidez, ohitura osasungarriak sustatu nahi dira, sedentarismoa murriztu eta haurren jarduera fisikoaren kantitatea eta kalitatea handitu.

Ikerketaren garapena

Doktore tesi hau Ariketa Fisikoaren, Osasunaren eta Bizi Kalitatearen Unitatearen (E-FIT) luzetarako ikerketa-proiektu batean oinarritzen da, "Jarduera Fisikoaren Behatokia eskola-biztanlerian" izenekoa eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak eta Navarrabiomedek garatua. Horretatik abiatuta, nazioarteko zientzia-aldizkarietan argitaratutako lau azterlan egin dira, lanaren lau kapituluak osatzen dituztenak.

Lehenak COVIDek eragindako konfinamenduak jarduera fisikoan, denbora sedentarioan, loan eta autoerregulazio emozionalean dituen ondorioak aztertzen ditu. Bigarren azterketan, helburu nagusia jarduera fisikoaren, jokabide sedentarioaren eta lo-denboraren mailak alderatzea izan da COVID -19 pandemiaren aurretik eta bitartean, jarduera fisiko moderatuan gertatzen diren aldaketen eta jarduera fisiko osoaren, jokabide sedentarioaren eta gurasoen eta seme-alaben arteko lo-denboraren arteko lotura zehazteko. Hirugarren azterketan, egoera fisikoaren osagaien eta haur prepúberesen muskulu-ultrasoinuaren parametroen arteko lotura ebaluatu egin da. Azken azterketan, eko-intentsitateko, muskulu-lodierako eta ondeste femoraleko larruazalpeko gantz-ehunezko ultrasoinu-kurba pertzentilatuak ezarri nahi izan dira, azpiko gaixotasun metabolikorik ez duten lau eta hamaika urte bitarteko haurretan, normaltasun-mailak ezartzeko.

Lortutako emaitzen artean, jarduera fisikoak eta loak lotura dutela autorregulazio-arazoekin nabarmentzen da, konfinamenduan. Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) COVID-19 koarentenan proposatutako jarduera fisikoari buruzko gomendioak bete zituzten eskolaurreko ikasleek betetzen ez zituztenek baino internalizazio-puntu txikiagoak izan zituzten. Hau da, lotsa gutxiago, beldurrak, fobiak, tristura, kezka eta abar. Bestalde, ondorioztatu da osasunarekin zerikusia duen jarduera fisikoari (jarduera fisiko neurritsu bizia) ez diola eragin konfinamenduak: eskolaurreko ikasleek jarduera fisiko neurritsu indartsu gehiago egiten dute, sedentarioagoak dira eta COVIDaren pandemia baino ordu gutxiago lo egiten dute. Badirudi portaera horiek amaren portaerarekin lotzen direla. Halaber, egoera fisikoaren osagaiak muskulu-kalitate handiagoarekin eta muskulu barneko eta larruazalpeko koipe txikiagoarekin lotuta daude. Amaitzeko, 4-11 urte bitarteko haurretan, eko-intentsitate tarteak, zeharkako ebakiduraren azalera, muskulu-lodiera eta muskulu zuzen femoralaren larruazalpeko adiposo lodieraren balioak normalak dira adin eta sexu bakoitzerako.

Finantzaketa eta emaitzen hedapena

Egindako lana Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuak finantzatu du, 2019 ikastetxeetako ikerketa proiektuen deialdiaren bidez (BDNS identifikazioa: 448415). Hainbat zientzia-argitalpen sortu ditu: 2021ean, International Journal of Environmental Research and Public Health aldizkarian “Physical Activity, Sedentary Behavior, Sleep and Self-Regulation in Spanish Preschoolers during the COVID-19 Lockdown”, 2022an Pediatric Obesity aldizkarian “Relationship between parents' and children's objectively assessed movement behaviours prior to and during the COVID-19 pandemic”, 2022an International Journal of Obesity aldizkarian “Associations between physical fitness components with muscle ultrasound parameters in prepuberal children” eta 2023 Frontiers in Nutrition aldizkarian “Centile References curves of the ultrasound-based characteristics of the rectus femoris muscle composition in children at 4-11 years old”( berrikusten).

Gainera, emaitzak 2021eko VII. EXERNET Sinposioan (Cuencan) zabaldu dira, bi posterrekin: “Egoera fisikoaren osagaien eta muskulu-kalitatearen arteko elkartzea Espainiako haurrengan” eta “Jarduera fisikoa, sedentarismoa eta loa eskolaurreko haurrengan eta familien rol-19 pandemian”.