• Vanessa Arrieta Paniaguak, Navarrabiomedeko Kardiologia Translazionaleko Unitateko doktoretza aurreko ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitate Publikotik egindako doktore tesia irakurriko du datorren astelehenean, azaroaren 28an, 12:00etan, Navarrabiomedeko Ekitaldi Aretoan.

Doktore lana, “ST2-aren eginkizuna miokardio-fibrosian, aorta-estenosi larrian” izenekoa, Navarrabiomeden eta Nafarroako Unibertsitate Ospitalean egin da, Natalia López Andrés Kardiologia Translazionaleko Unitateko ikertzaile nagusiaren zuzendaritzapean.

Aorta-estenosia Europako eta Ipar Amerikako balbula-kardiopatia ohikoena da, eta 65 urtetik gorako populazioaren %2-7ri eragiten dio, eskualdearen arabera. Gaur egun, ez dago gaixotasunaren bilakaera geldiaraztea edo leheneratzea lortzen duen tratamendu medikorik; beraz, balbula-aortaren ordezkapena (kirurgikoa edo perkutaneoa) sintomak edo bentrikuluaren disfuntzioa agertzen direnean ematen den tratamendua da.

Gaixotasun horrek aorta-balbula pixkanaka estutzea eragiten du, eta, presio-gainkargaren ondorioz, ezkerreko bentrikuluaren hipertrofia eragiten du. Prozesu horretan, miokardioko fibrosiak eginkizun fisiopatologiko garrantzitsua du, eta eginkizun pronostikoa baita ere. Hasieran, miokardio-fibrosia konpentsazio-mekanismo baten parte da, baina fase aurreratuetan ordezkapen-fibrosi fokal bat agertzen da, eta horrek bentrikulu-disfuntzioa eta bihotz-gutxiegitasuna eragiten ditu. Prozesu horien azpian dauden mekanismo fisiopatologikoak ez dira guztiz ezagutzen.

Ordezteko foku-fibrosia erresonantzia magnetiko (RMN) kardiakoaren bidez hauteman eta kuantifika daiteke, adierazle berantiarreko sekuentziekin (RT). Frogatu denez, aorta-estenosi larria duten gaixoetan RTak agertzeak heriotza-tasa eta eboluzio kliniko negatiboa iragartzen ditu paziente horiek. Hala ere, RMN teknika garestia da eta eskuragarritasun mugatua du; beraz, ez da erabiltzen paziente-talde horren jarraipenean ohiko praktika klinikoan.

Tesi honen hipotesia hau da: ST2 disolbagarriaren maila (sST2), fibrosi-prozesuari eta miokardio-birmoldaketari lotutako biomarkatzailea, handia da aorta-estenosiaren kasuan, eta pronostiko-balioa izan dezake. Zehazki, azterketa honetan sST2-ak miokardio-fibrosian aorta-estenosi larrian duen zeregina aztertzen da.

Ikerketaren garapena eta emaitzak

Lana ikuspegi translazionaletik planteatzen da, eta helburu bikoitza du. Lehenik eta behin, aorta-estenosi larrian sst2-aren funtzio fisiopatologikoa sakondu nahi da. Horretarako, azterketa proteomiko bat egin da sST2-k giza fibroblasto kardiakoetan modulatutako proteinak aztertzeko, eta giza fibroblasto kardiakoetan sST2 ekintzaren in vitro ondorioak ikertu dira. Emaitzak in vitro baliozkotu dira presio-gainkarga duen arratoi-eredu batean eta aorta-estenosia zuten eta ebakuntza egin zitzaien pazienteen biopsia miokardikoetan.

Era berean, frogatu egin da sST2-ak funtzio deletereoa duela giza fibroblasto kardiakoetan. Alde batetik, zelularen funtzio mitokondrialari eragiten dio, eta, hala, oxidazio-estresa eta molekula proinflamatorioen sintesia handitu egiten dira. Bestetik, miofibroblastoekiko bereizketa sustatzen du, eta molekula profibrotikoen sintesia handitzen du. Aurkikuntza horiek aorta-estenosia zuten pazienteen animalia-ereduan eta miokardio-biopsietan baliozkotu ziren.

Hala, bada, bihotzeko RMNean RT duten aorta-estenosi larria duten pazienteek sST2-maila nabarmen handiagoa dute odolean RTrik gabekoek baino. Odoleko sST2-mailek korrelazio positiboa dute aorta-estenosi larria duten pazienteen RT masarekin eta VI masarekin. sST2 maila handiei esker, aorta-estenosi larria eta RT duten pazienteak identifika daitezke, bihotzeko RMNrik egin beharrik gabe, ohiko praktika klinikoan aplikatzeko moduan.

Emaitzen hedapena

Egindako lanak zientzia-argitalpenak ekarri ditu: 2019an, Clinical Science aldizkarian, “Soluble ST2 promotes oxidative stress and inflammation in cardiac fibroblasts: an in vitro and in vivo study in aortic stenosis”, eta 2020an, Cells aldizkarian, “Soluble St2 Induces Fibrcoleuropinis”.   
Gainera, emaitzak Espainiako eta nazioarteko hainbat biltzarretan zabaldu dira, hala nola Bilboko SEC Kongresuan (2015ean eta 2017an), Amsterdamgo 29th EACTS Annual Meeting-en, 2015ean edo Parisko Heart Failure Congress-en, 2017an.