Navarrabiomed eta Nafarroako Unibertsitatea Cimako taldeak gantz-azidoen metabolismoak melanoma metastasikoaren garapenean duen rola aztertu du.

Ikerketa biomedikoko Zentroak, Navarrabiomedek, ikerketa bat zuzendu du, Nafarroako Unibertsitatea Cimako ikertzaileekin elkarlanean, eta helburu terapeutiko berriak aurkeztu dituzte melanoma duten pazienteei dagokienean; hau da, azaleko minbizi-mota bat, metastasia sortzeko gaitasun berezia duena. Ikerketari esker, gibela edo birikak bezalako bizi-organoetan, tumore sekundarioak garatzea prebenitzera bideratutako terapia berriak garatzen aurrera egin daiteke.

Ikerkuntzaren irismena

Ikerketan, metastasi hematogenoak eragiten dituzten tumore-zelula zirkulatzaileak (CTCak) aztertu dira. Metastasi mota hori tumore primarioa uzten duten, odol-zirkulaziora iristen diren eta organismoan/gorputzean banatzen diren tumore-zeluletatik sortzen da. CTC horietako batzuk barne-organoetan ezartzeko gai dira, hala nola hezurrean, biriketan, gibelean edo garunean, eta tumore sekundarioak edo metastasiak sortzen dituzte. Metastasiek minbiziagatiko hilkortasunaren %90 eragiten dute. Gaurko tumore-zelula horien ezagutza eta odol-zirkulazioan bizirauteko prozesua oso mugatua da, eta aurkeztutako azterketak bezain garrantzitsuak dira.

Zehazki, taldeak jakin du CTCek gantz-azidoen metabolismoa berrantolatzen dutela bizirik irauteko, eta, horri esker, CTCen biziraupena arautzen duten bi jomuga terapeutiko identifikatu ahal izan dira: CRAT eta CROT geneak. Gainera, bi botika identifikatu dituzte, ranolazina eta tioridazina. Gizakiek erabiltzeko moduan daude, eta gantz-azidoen metabolismoa blokeatzen dute, CTCek metastasi hematogenoak sortzeko duten gaitasuna murrizteko.

 “Bi diana terapeutiko horiek identifikatzea itxaropentsua da. Ranolazina eta tioridazina minbiziaren tratamendu gisa erabiltzeak potentzial handia du. Gaur egun, melanoma metastasikoa duten pazienteei gaur egun ematen zaizkien beste botika batzuekin konbinatzeko aukera aztertzen ari gara, haien eraginkortasuna areagotzeko”, adierazi du Imanol Arozarenak.

Lankidetza publiko-pribatua

Azterlana Imanol Arozarena Martinicorena buru duen Navarrabiomedeko Seinaleztapena minbizian Unitateak egin du, eta Irene Lasheras Otero zentroko doktoratu aurreko tesiaren parte da. Taldeak lankidetza estuan lan egin du Silve Vicentek zuzentzen duen Onkogeneen eta Diana Efektoreen taldearekin, eta Nafarroako Unibertsitateko Gailurreko Tumore Solidoen Programan parte hartzen du. Navarrabiomedeko beste unitate batzuek ere parte hartu dute, hala nola proteomika eta bioinformatika.

Emaitzak Journal of Investigative Dermatology nazioarteko aldizkarian argitaratu dira, eta Nafarroako Osasun Ikerketarako Institutuaren (IdiSNA) ekoizpen zientifikoaren artean sartu dira. Elkarte hori ikerketa biomedikoa sustatzeko elkarte publiko pribatua da, eta bi ikerketa-zentroek parte hartzen dute. San Frantzisko Kaliforniako Unibertsitateko (AEB) “Metabolismoaren sinposioan” ekainaren 17an, eta European Association for Cancer Research-ek (EACR) antolatutako “Metabolismoa eta Minbizia” konferentzian, urriaren 11tik 13ra Bilbon ere aurkeztu ziren.
Nafarroako Gobernuak eta Ekonomia eta Enpresa Ministerioak, Carlos III.a Osasun Institutuaren bidez (EGEF funtsak), finantzatu dute azterketa hau.

Intzidentzia 

2021an, melanoma metastasikoaren 6.100 kasu berri diagnostikatu ziren Espainian. Melanoma duten pertsonen %90 hiltzen da kasu horietan. Mundu mailan, atzemandako kasu onkologiko guztien% 1,7 da minbizi mota hori, nahiz eta haren intzidentzia-tasa erritmo bizian hazi, beste tumore arruntago batzuekin alderatuta. Kopuru horiek prebentzioan jartzen du fokua eta, larruazaleko minbiziaren kausa nagusia: eguzkiaren erradiazio ultramorean babesik gabe egotea eta UV ohe/kabina izpien egotea.

Azken hamarkadan, melanoma metastasikoaren hilkortasuna %30 murriztu da terapia gidatuak eta immunoterapiak agertzearen ondorioz. Aurkeztutakoa bezalako azterketek tasa hori murrizten eta tratamendu klinikoak hobetzen lagunduko dute.

Argazkia: ezkerretik eskuinera. Ana Olías (NB), Iker Feliu (Cima), Silve Vicent (Cima), Irene Lasheras (NB), Imanol Arozarena (NB), Paula Aldaz (NB) eta Marta Redondo (NB).