Navarrabiomed da ingurune biosanitarioan garatuko den proiektuaren liderra, eta Foru Komunitateak eskualde berritzaile gisa duen posizionamendua indartzen du

Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak INNOVAP3M proiektua garatzeko finantzaketa eman dio Nafarroari, eskaritik berrikuntza sustatzeko "FID lerroa" ren deialdiaren bidez eta Eskualde Garapeneko Europako Funtsen (EGEF) esparruan. Lehen aldiz lortu du Foru Komunitateak Zientzia, Ikerketa eta Unibertsitate Ministerioaren finantzaketa lehiakor hori, eta horri esker, Navarrabiomed – Miguel Servet Fundaziotik, esparru biosanitariora bideratutako soluzio teknologiko berriak bilatu ahal izango dira.

Ikerketa biomedikoko zentroa kudeatu eta koordinatuko duen proiektuak molekula txikiak arazteko eta ekoizteko teknologia espezializatua garatzea ahalbidetuko du. Haren helburua da ikerketa klinikoan erabiltzea, modu arin eta jasangarrian, eta osasun-sistema publikoetako ikerketa-taldeentzat eta talde klinikoentzat arrazoizko prezioan. Ekimen hori datozen lau urteetan gauzatuko da eta bost milioi euroko balioa izango du, Nafarroako Gobernuaren laguntzari esker, Osasun Departamentuaren eta Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuaren bitartez.

Berrikuntzako Erosketa Publikoaren proiektua merkaturatu aurreko lizitazio bat izango da, eta enpresek bertan parte hartu ahal izango dute, bai eta beren irtenbide teknologikoak aurkeztu ere, plataforma Navarrabiomedeko Onkoimmunologiako ikerketa-unitatearekin batera sortzeko. Fernando Dominguez Osasun kontseilariak agerian utzi du prozesuak zer-nolako garrantzia duen osasun sistema publikorako: "Gure Komunitateak finantziazio hori lortzen duen lehen aldia da, eta estatuan eskualde berritzaile gisa kokatzen gara soluzio teknologikoen bilaketan, azken batean, gure pazienteen tratamendua hobetzeko. Molekula txikien garapena bizkortzeak osasun publikoan fase klinikoko entsegu klinikoak garatzea ahalbidetuko du, eta onura horrek, zalantzarik gabe, guztion osasunean eragingo du."

Bestalde, Juan Luis García Unibertsitate, Berrikuntza eta Transformazio Digitaleko kontseilariak nabarmendu duenez, “Berrikuntzaren Erosketa Publikoaren potentziala funtsezko tresna da sektore publikotik irtenbide berritzaileen garapena bultzatzeko, osasun-ikerketan aurrera eginez eta Nafarroako gizarte osoan eragin positiboa sortuz.”

Soluzio teknologikoa

Navarrabiomedeko ikerketa-taldeek eta osasun-sistema publikoetako talde klinikoek ez dutela molekula txikirik eskura maila klinikoan detektatu dute, eta ez dutela nahikoa kantitate ikerketa kliniko egokiekin jarraitu ahal izateko.

Javier Gómez-Arrue, director de Navarrabiomed, explica la trascendencia del nuevo desarrollo: “En investigación se necesita una plataforma que permita la purificación y producción de moléculas pequeñas en grado clínico a escala semi-industrial para poder acceder a la investigación clínica. Este hecho, incorpora en Navarra una plataforma que permite disponer de toda la infraestructura necesaria para las fases iniciales del ciclo de desarrollo de nuevos fármacos y cierra el ciclo completo desde la idea, testado y producción industrial de estas nuevas moléculas. Supone un gran desafío para el sistema, ya que se trata de una necesidad creciente detectada a nivel general en el sector y todavía no se dispone de una solución adecuada implantada bajo estándares de calidad y seguridad exigidos por la European Medicines Agency (EMA)”. 

Javier Gómez-Arrue Navarrabiomedeko zuzendariak garapen berriaren garrantzia azaldu du: “Ikerketan, eskala erdi-industrialean molekula txikiak gradu klinikoan purifikatzea eta ekoiztea ahalbidetuko duen plataforma bat behar da, ikerketa klinikora sartu ahal izateko. Horrek plataforma bat dakar Nafarroan, farmako berrien garapen-zikloaren hasierako faseetarako behar den azpiegitura guztia izateko aukera ematen duena, eta ziklo osoa ixten du, molekula berri horien ideia, testaketa eta ekoizpen industrialetik abiatuta. Erronka handia da sistemarentzat; izan ere, sektorean, oro har, gero eta behar handiagoa hautematen da, eta oraindik ez dago irtenbide egokirik, European Medicines Agency (EMA) erakundeak eskatutako kalitate- eta segurtasun-estandarren arabera ezarria.

Erabilpen kasua: oleuropeina

Irtenbidea Navarrabiomedeko erabilera kasu batean oleuropeinarekin hasiko da. Oleuropeina hostoan eta olibondoaren fruituan dagoen konposatu fenoliko bat da. Molekula horrek, saguetan egindako saiakuntza aurre-klinikoetan ohiko immunoterapiekin konbinatuta, erantzun klinikoak hobetzen ditu PD-1/PD-L1 blokeo-immunoterapiekiko erresistenteak diren animalia-ereduetan. Navarrabiomedeko Onkoimmunologia Unitatearen aurkikuntza 2024an argitaratu zen British Journal of Cancer aldizkarian, eta, gaur egun, patente-eskaera aurkeztu da jada.

Erabilera-kasuari dagokionez, esan behar da oleuropeina bezalako molekulek, eskala erdiindustrialean, aukera emango dutela onkologian immunoterapia gidatuagoak garatzeko, eta tumoreen aurkako erantzunak indartuko dituztela paziente gehiagok balia ditzaketen minbizi-mota desberdinetan.