• 2024 Osasunaren arloko Ekintza Estrategikoaren (AES) abiapuntua 138 milioi baino gehiago dira, eta osasunaren arloko I+G+B sustatzeko ia 285 milioi mobilizatzea espero da

• Navarrabiomedek prestakuntza bat antolatu du proposamenak aurkeztu nahi dituzten Nafarroako osasun ekosistema publikoko profesionalentzat.

Osasunaren arloko Ekintza Estrategikoa (AES) Espainian ikerketa biomedikoa eta sanitarioa finantzatzeko tresna nagusia da, eta Carlos III.a Osasun Institutuak (ISCIII) kudeatzen du, Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioaren mendeko erakundea den aldetik.

AES 2024k 138 milioi euro baino gehiago izango ditu datorren urtean, Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) argitaratu den lehenengo deialdian, osasun-arloko laguntza, proiektu eta ikerketa-kontratuen deialdiak finantzatzeko. Hasierako kopuru hori 40 milioi gehiagorekin handitu ahal izango da, eta datozen hilabeteetan kaleratuko diren beste deialdi gehigarri batzuekin osatuko da; aurreikuspenen arabera, ia 285 milioi euro mobilizatuko dira Espainiako osasun-ikerketarako, GLL 2024ren esparruan.

Azken urteetan bezala, AESk deialdi-corpus bat du, eta, bertan, jarduera berritzaileak sartzen dira. Horren ondorioz, Osasuneko Ekintza Estrategikoa sortzen da, oso deialdi konektatu eta sinergikoez osatua. Cristóbal Belda ISCIIIko zuzendariak azaldu duenez, AESk eta haren edukiak sistemaren beharren araberako bilakaera dute: "Funtsak hasierako aurrekontuan pixkanaka sartzea Osasun Sistema Nazionalaren eta Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Espainiako Sistemaren barruan beharrezkoa den finantzaketa ulertzeko modu berriaren elementu nagusietako bat eremu biomedikoan eta sanitarioan da. Horrek malgutasun berezia ematen digu osasunean I+G+B sustatzen jarraitzeko".

Horrela, lehen deialdi hau 178,3 milioira iritsi ahal izango da hainbat jardueratarako, besteak beste: Miguel Servet, Juan Rodés, Río Hortega eta Sara Borrell kontratuak; ikertzaileen mugikortasunerako laguntzak; osasuneko I+G+B proiektuak; ikerketa kliniko independenteko proiektuak (ICI), eta nazioarteko lankidetza-proiektuak, besteak beste.

2024rako berrikuntzak

Urtero bezala, AESk aurreko deialdietan aplikatutako hobekuntzak sendotzen ditu, eta bere gaitasuna indartzen jarraitzeko berritasunak jasotzen ditu. 2024an, San Frantziskoko Adierazpenaren (DORA) printzipioekiko ebaluazioa eta atxikipena sendotuko da, funts publikoekin finantzatutako proiektuen ebaluazioan zientziak gizartean duen eraginaren azterketa kualitatiboa sendotuz.

Zientziaren Legearen erreformarekin egindako aldaketetan ere aurrera egiten da, honako helburu hauekin: finantzaketa gero eta handiagoa eta progresiboa finkatzea; ikerketaren kudeaketari lotutako administrazio-prozedura sinplifikatzea; kontratazio mugagabea bultzatzea; doktoretza osteko ibilbidea hobetzea; gazteentzako lan-eskubide berriak sustatzea; belaunaldien arteko ordezkapena eta lidergo-trantsizioa erraztea; mugikortasun profesional handiagoa lortzea; ezagutzaren transferentzia sustatzea, eta genero-berdintasuna bermatzea.

2024ko AESk  doktorego ondoko bikaintasun-programei lotutako lanpostu iraunkorrak sortzen jarraituko du, hala nola Miguel Servet eta Juan Rodés kontratuak. Datorren urterako berrikuntzetako bat ISCIIIren estrategia garatzen du, Lehen Mailako Arretan ikerketa sustatzera bideratua, esparru horretara bereziki bideratutako nazioarteko ekintzak barne, eta ikerketaren emaitzen transferentzia indartzera bideratua, zentro teknologikoak ekintza espezifikoetan onuradun gisa txertatuz.

Beste berrikuntzetako bat doktoratu aurreko kontratuei lotutako pertsonentzako irakaskuntza-jarduerak egiteko aukera zabaltzea da. Nabarmentzekoa da, halaber, prestakuntza-egonaldien iraupena luzatu egin dela, eta jarduera kliniko-asistentziala duten zentroei lotutako laguntzen onuradunentzako laguntza-jarduerak luzatu egin direla. Gainera, eskaeren kudeaketa administratiboa sinplifikatzen aurrera egiten da.

Bestalde, GLL 2024k Europako laguntzen lehen deialdian parte hartzeko aukera zabaldu du, Doitasunezko Medikuntza Pertsonalizatuko Lankidetzaren Europako Batzordeak EP PER MED onartu berri duelako. Halaber, Europako eta nazioz gaindiko jarduketei arreta berezia gehitu zaie Lehen Mailako Arretan egindako ikerketaren nazioartekotzean.

Deialdiez baliatuko diren ikerketa-ildoei dagokienez, datorren urteko AESk finkatu eta zabaldu egiten ditu osasun-politiken osasuna eta gizarte-eragina babestera bideratutakoak, hainbat eremu estrategikotara: 

• Minbiziaren kimioprebentzioa pertsona osasuntsuetan.
• Epe luzerako ondorio terapeutikoak minbizitik bizirik irtendako luzeetan.
• Bizi-kalitatea gaixotasun kronikoetan, bereziki hauskortasunari eta gizarte-kalteberatasunari lotutakoetan.
• Alkoholaren eta beste toxiko batzuen kontsumoak osasunean duen eragina.
• Doitasun-medikuntzan eta osasun publikoan aplikatzekoak diren tresna konduktualak eta biologikoak garatzea eta aplikatzea.
• Zaintza epidemiologikoko sistema berriak, elkarreragingarritasunaren eta kostu-eraginkortasunaren analisiarekin.
• Osasunaren ekonomia eta farmakoekonomia.
• Populazio-baheketen bideragarritasun-analisia, oso hilgarriak eta/edo eragin handikoak diren patologietan.

• Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak zabaldutako prentsa-oharra. 
• Ezagutu deialdien egutegia.